Microsoft Word omk leksiya jiynaq


Download 0.97 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/29
Sana12.02.2023
Hajmi0.97 Mb.
#1191564
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29
Bog'liq
OMK LEKSIYA JIYNAQ. QARAQALPAQ TOPAR



1-Lekciya. 
BIOTEXNOLOGIYANÍŃ PREDMETI, MAQSETI HÁM 
WAZÍYPALARÍ 
Temanıń maqseti: Talabalarǵa biologiyaǵa basqa tábiyiy pánler - fizika
ximiya, matematika sıyaqlı pánlerdiń engiziliwi nátiyjesinde zamanagóy 
biologiya rawajlandı. XX ásirdiń ekinshi yarımında bioximiya, molekulyar 
genetika hám molekulyar biologiya tarawlarında erisilgen fundamental 
izertlewlerdiń jetiskenlikleri kletka iskerligin túrli mexanizmler járdeminde 
basqarıw imkaniyatın berdi. Bilimlerdi asırıwdan ibarat. 
Joba. 
1. Biotexnologiyanıń predmeti hám wazıypaları. 
2. Biotexnologiyanıń rawajlanıw tariyxı. 
3. Biotexnologiyanıń zamanagóy baǵdarları. 
4. Biotexnologiyanıń sanaat, den sawlıqtı saqlaw hám awıl xojalıǵındaǵı 
áhmiyeti 
Ádebiyatlar : 1: 246 -250; 2: 5-7. 
 Tiykarǵı túsinikler: biotexnologiya, házirgi zaman biotexnologiyası, 
klassik biotexnologiya, sanaat biotexnologiyası, kletka injenerligi, gen 
injeneriyasi, kul'tura, Mikroorganizm, Molekulyar biotexnologiya, jónelisler, 
wazıypalar, qollanılatuǵın metodlar. 
Belgili, biologiyaǵa basqa tábiyiy pánler - fizika, ximiya, matematika 
sıyaqlı pánlerdiń engiziliwi nátiyjesinde zamanagóy biologiya rawajlandi. XX 
ásirdiń ekinshi yarımında bioximiya, molekulyar genetikalıqa hám molekulyar 
biologiya tarawlarında erisilgen fundamental izertlewlerdiń jetiskenlikleri kletka 
iskerligin túrli mexanizmler járdeminde basqarıw imkaniyatın berdi. Biologiya 
salasında jaratılǵan dúńya júzilik jańalıqlar hám islenbeler zamanagóy 
biotexnologiyanı rawajlanıwına túrtki boldı hám olar tómendegiler bolıp tabıladı: 
• Biologiyalıq sistemalar daǵı násillik informaciyanı saqlanıwı hám 
áwladdan - áwladqa uzatılıwında nuklein kislotalar rolin tastıyıqlanıwı ; 
• Barlıq tiri organizmler ushın universal esaplanǵan genetikalıq kod 


dúzilisin anıqlanıwı ; 
• Organizmler bir áwladınıń turmısı processinde genler iskerligin basqarıw 
mexanizmlerin ashıp beriliwi; 
Mikroorganizmlar, ósimlik hám haywan kletkaları kul'turasini alıwdıń 
malum bolǵan texnologiyalardı tolıq jetilistiriw hám jańa texnologiyaların 
jaratılıwı ; 
• Genetikalıq hám kletka injeneriyasi metodların rawajlanıwı hám olar 
járdeminde sanaat kóleminde isletiletuǵın organizmlerdiń joqarı jemisdor 
formaların jaratıw. 
“Biotexnologiya” terminin 1917 jılda venger injeneri Karl Ereki kirgizgen. 
Onıń tarifiga kóre “biotexnologiya - bul tiri organizmler járdeminde sheki 
onimnen ol yamasa bul ónim alınatuǵın islerdiń barlıq turidir”, yaǵniy 
biotexnologik processlerdiń sxeması tómendegishe bolıp tabıladı: 
Shiyki onim 
↓ 
Baslanǵısh qayta islew 
↓ 
Fermentatsiya hám biotransformatsiya 
↓ 
Aqırǵı qayta islew 
↓ 
Ónim 
Biotexnologiyanı 3 tiykarǵı bólekke bolıw múmkin: 

Download 0.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling