Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva
Download 4.43 Mb. Pdf ko'rish
|
Z0m2Y3xIsiTPCBv4SIeXYLrHBdo5K7T8Eh3vfQpX
- Bu sahifa navigatsiya:
- Abu Rayxon Beruniy
|
69
va tafakkuriga alohida ahamiyat berdi. Uning ta’limoticha, aql-faol ijodiy kuch va bilish qurolidir. U, aql ikki turlidir — o’zi bilan birinchi sabab orasida hech qanday vosita bo’lmagan aql va o’zi bilan birinchi sabab orasida biror vosita bo’lgan aql, deb yozgan edi. Abu Ali ibn Sino inson aqlining har tomonlama rivojlanishiga, tabiat sirlari va haqiqatni bilish mumkinligiga qattiq ishongan edi. Shuning uchun ham olim odamlarni bir-biri bilan do’st-inoq bo’lib yashashga chaqiradi. Odamlar sofdil, samimiy do’st bo’lib yashasa, bir yoqadan bosh chiqarsa har qanday mushqul ish oson bo’lishiga qattiq ishondi. “...bu benazir allomaning butun ilmiy faoliyati,- deb yozadi O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov, - dunyo taraqqiyotini insonparvarlik ruhida, ya’ni, ma’naviy negizda rivojlantirishga ulkan ta’sir o’tkazdi, deb aytishga barcha asoslar bor” 1 . Buyuk mutafakkir «Qush risolasi»da, baxt o’z do’stlaring yoningda yashagan, sen har kuni ko’rishib turadigan, birga ishlaydigan va o’z vaqtini xushchaqchaq o’tkazib turadigan do’stlaring bilan birga yashaydigan joydadir, deb ta’kidlaydi. Xorazmlik olim Abu Rayxon Beruniy (973-1048 yy.) nafaqat O’rta Osiyo va umuman Sharqda, balki jahon fani va madaniyati tarixida ham eng ulug’ va buyuk mutafakkirlaridan hisoblanadi. Beruniy — ilmiy merosi boy, ilmiy faoliyati ko’p qirrali qomusiy olimdir. Beruniy 160 ga yakin asar yozgan. Uning asarlari astronomiya, matematika, geografiya va geodeziyaga, kartografiyaga, ob-havo masalalariga, fizika, dorishunoslik, tarix va etnografiya, falsafa, din, ritorika va musiqa, adabiyotga, ya’ni ilmning deyarli barcha sohalariga bag’ishlangan. Beruniyning «Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar», ''Hindiston», «Minerologiya», «Geodeziya», «Qonuni Mas’udiy» kabi yirik asarlari shular jumlasidandir. Beruniy tabiat, unda cheksiz ravishda ro’y berib turadigan tabiiy 1
|
