Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva


Download 4.43 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/463
Sana19.10.2023
Hajmi4.43 Mb.
#1709820
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   463
Bog'liq
Z0m2Y3xIsiTPCBv4SIeXYLrHBdo5K7T8Eh3vfQpX

 




107
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.11. Amir Temur va temuriylar davrida ijtimoiy falsafiy fikrlar 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.12. XVII-XIX asrlar Markaziy Osiyo falsafasi 
XVII-XIX asrlar Markaziy Osiyo falsafasi 
Mirzo Bedil 
(1644-1721) 
“Chor unsur”, “Irfon” 
Ma’rifatli, haqiqatgo’y hukmdor, adolatli 
jamiyatga yetishish orzusi , insonparvarlik – ushbu 
davrning asosiy g’oyalaridir.
Mashrab 
(1657-1711) 
“Mabdal nur”, “Devoni 
Mashrab” 
Ahmad Donish 
(1827—1897) 
Maxtumquli 
(1733-1793) 
Amir Temur va temuriylar davrida ( 14-15 asr.) 
ijtimoiy –falsafiy fikrlar taraqqiyoti 
 
Taftazoniy 
(1322-1392) 
Qomusiy 
olim. 
Islom 
falsafasi, 
kalom, 
mantiq,xanda-
sa, 
she’riyat 
va arab tili 
grammatikasi-
ga oid asarlar 
muallifi: 
“Tazhib 
al-
mantiq 
va-l 
kalom” 
Mir Sayid 
Sharif 
Jurjoniy 
(1339-1413) 
Mashhur 
o’zbek 
faylasufi, 
tilshunos 
olim. 
Asarlari -“At-
Ta’rifot”, 
“Usuli 
mantiqiy”, 
“Sug’ro”

 
Ulug’bek 
 
(1394-1449) 
Mashhur 
falakiyotchi 
olim, qomu-
siy 
bilim 
sohibi. 
Asarlari –
“Zichi jadidi 
Ko’ragoniy”, 
“To’rt ulus 
tarixi”,
 
Bir 
daraja sinusni 
aniqlash haqida 
risola»
 
Alisher Navoiy 
(1441-1501)
 – 
buyuk mutafakkir, o’zbek 
adabiy tilining asoschisi. 
Asarlari - 
“Xazoyinul 
maoniy”, 
“Tarixi muluki ajam”,
“Mahbub 
ul-qulub”, 
“Xamsa” 

 




108
 
Takrorlash uchun savollar: 
1.Sharqning eng qadimiy mamlakatlaridan biri Vaviloniyada dastlabki 
falsafiy fikrlarning paydo bo’lishi haqida so’zlang. 
2.Qadimgi Misrdagi falsafiy g’oyalar haqida so’zlang. 
3.Hindistondagi 
dastlabki 
falsafiy 
fikrlar, 
lokayata 
va 
charvaka
falsafasidagi asosiy g’oyalar nimalardan iborat? 
4.Eramizdan oldingi IX-VII asralarda Xitoydagi falsafiy ta’limotlar, 
daosizm, konfutsiychilik haqida fikr-mulohazalaringizni bayon eting. 
5. Mintaqamizdagi dastlabki falsafiy fikrlarning miflar, rivoyatlar
To’maris va Shiroq haqidagi dostonlarda ifodalanishi haqida so’zlang. 
6. Zardushtiylik falsafasi, “Avesto” kitobida ilgari surilgan g’oyalar 
nimalardan iborat? Ularning tarixiy ahamiyati haqida nimalar bilasiz? 
7.O’rta asr davrida O’rta Osiyo mutafakkirlarining jahon falsafasi 
taraqqiyotiga qo’shgan buyuk hissalari nimalardan iborat? 
8.Al-Xorazmiy, Forobiy, Ibn Sino, Beruniyning ilmiy-falsafiy qarashlari 
haqida nimalar bilasiz? 
9.Temuriylar davri madaniyatining namoyondalari Ulug’bek, Navoiy, 
Bobur ilmiy-falsafiy qarashlari haqida so’zlab bering. 
12.Tasavvuf falsafasining xususiyatlari nimalardan iborat? 
13.Temuriylar davridan keyin ijod qilgan Mirzo Bedil, Mashrab, Ogahiy, 
Ahmad Donish va boshqalarning ijtimoiy-falsafiy qarashlari haqida so’zlang. 
14.Jadidlar g’oyalarining falsafiy mohiyati nimada? 
15.`Hozirgi davr O’zbekiston falsafasining muhim jihatlari nimada? Uning 
namoyondalari haqida so’zlang. 

Download 4.43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   463




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling