Muhandislik geologik tadqiqotlar
Download 6.17 Mb. Pdf ko'rish
|
-qullanma
- Bu sahifa navigatsiya:
- Namuna va monolitlar olish
|
O’rganish tavsifi
Dala usullari Tadqiqotlarda qo’llaniladigan jinslar Tog’ jinslari deformatsiyasi xossalarining ko’rsatkichlari Quduqlar va shurflarda pressometr yordamida tajriba - sinov ishlari Qumtosh - gilli Tog’ jinslarining mustahkamlik ko’rsatkichlari 1. Dala qurilmalari va uskunalarida bo’yicha tajriba surilmalari. 2.Shurflardagi o’pirilish va bo’rtib chiqishi. 3. Harakatlanuvchi moslamalar yordamida amalga oshiriladigan sinov. Toshli, yarimtoshli va qum- gilli. Qattiq tuproqli loy, yarim tosh va bardoshli tosh. Plastikli loy Tog’ jinslarining suv o’tkazuvchanligi. 1. Quduqlardan tajribali so’rib olish. 2. Shurflarga tajribali suv to’ldirish. 3. Quduqlarda keskin sinov tajribalari. Kovakli, toshli, qum-gilli, kovakli, gal’kali va boshqalar Tog’ jinslarining fizik - texnik xususiyatlarini o’rganishning asosiy eng ko’p qo’llaniladigan dala usullarini qisqacha ko’rib chiqamiz (gidrogeologik fanlar kurslarida belgilangan tog’ jinslarining suv o’tkazuvchanligini aniqlash usullari bu yerda berilmaydi). Namuna va monolitlar olish. Burg’ilash jarayonida namuna tanlash chuqurligi va shu jins paydo bo’lishining boshlanishini qayd qilgan holda har bir o’tgan qatlamdan tuproqning monoliti (qattiq tog’ jinslari) tanlanadi. Odatda, ko’p miqdordagi quduqlarni burg’ilashda (10 dan ortiq) selektsiya quduqlarning 70-80 % dan olinadi. Bu qo’shni quduqlar orasidagi tuproqlar o’xshash xususiyatlarga ega degan taxminga asoslangan. Boshqa hollarda har bir metr chuqur uchun va tog’ jinslari chegaralarida tanlash amalga oshiriladi. Ayrim 200 hollarda xatolarning oldini olish uchun barcha quduqlar uchun selektsiya o’tkaziladi. So’ngra laboratoriya sharoitida ularning fizik tarkibi aniqlanib, u tuproqlarni muayyan guruhga tayinlash uchun asos bo’lib xizmat qiladi. Biroq, bu sinov usuli ko’proq vaqt talab qiladi, chunki u qo’shimcha harajatlarni (laboratoriya tadqiqotlari, tashish va aniq bir xil monolitlarni saqlash va boshqalar). Jinslardan olingan namunalar uzunligi 1 m, kengligi 0,5 m, balandligi 0,1 m bo’lgan maxsus qutilarga joylashtiriladi. qutilar 0,1x1 m o’lchamli yacheykalarga bo’linadi. Har bir yacheykada quduqdan ko’tarilgan namuna joylashtirilib, quduqning raqami, namunasi va olingan chuqurligini ko’rsatuvchi yorliq bilan ta’minlanadi. |
