Mundarija: Kirish i-bob. Go’sht va go’sht maxsulotlariga ishlov berish

Mol gо‘shti oldi bо‘lagini bо‘laklarga bо‘lib, suyaklarni ajratish natijasida: 
bо‘yin bо‘lagi, qо‘lning, yelka va yelka orqa bо‘lagi, qalin taliq bо‘lagi, 
qovurg‘aning qо‘l osti va qovurg‘a bо‘laklari, tо‘sh bо‘laklari gо‘shtiga; 
shuningdek bо‘yin, umurtqa, qovurg‘a, kurak, yelka, bilak, boldir suyaklariga ega 
bо‘linadi. 
Mol gо‘shtining orqa qismini bо‘laklash. Agar mol gо‘shti orqa qismi pushti 
mag‘zi bilan kelsa umurtqa suyagiga taqab ingichka pichoq bilan kesib ajratiladi. 
Shundan sо‘ng bel umurtqasi oxirgi bо‘g‘ini va toz suyagi birlashgan yeridan 
chopiladi, peshnob gо‘shti bо‘ylab kesilib bel bо‘lagi va son bо‘lagiga ajratiladi. 
Bel bо‘lagini suyaklardan ajratish uchun bel umurtqa suyagi о‘simtasi uchi 
bо‘ylab gо‘shti kesilib qovurg‘a, peshnob gо‘shti ajratilgandan sо‘ng, bel umurtqa 
suyagi izi bо‘yicha suyagi gо‘shtidan ajratiladi va natijada kichik taliq gо‘shtiga 
ega bо‘linadi. Belni suyakdan ajratilgandan sо‘ng kichik taliq, qovurg‘a, peshnob 
bо‘lak gо‘shtlari hosil bо‘ladi. 
Son bо‘lagini suyakdan ajratishda dum о‘simta suyagi ajratilgach bо‘ksa suyagi 
bо‘ylab gо‘shti kesilib suyakdan ajratiladi. Sonning ichki qismi izi bо‘yicha ajrati-

---

15 
ladi. Son ilik suyagi bо‘yicha sonning tashqi qismi ajratiladi. Son suyagiga 
birlashgan sonning yuqori va yon qismlari qoladi. Ular ham suyakka taqab tozalab 
olingandan sо‘ng tizza tо‘piq suyagi ajratilib, boldir suyagi paylari kesilsa, 
boldir suyagi gо‘shti bilan qoladi. Bu suyak о‘z gо‘shtidan ajratiladi. Bо‘laklarga 
ajratilgan gо‘shtdagi mayda osilib qolgan va ingichkalashgan gо‘sht bо‘laklari, 
paylari, ortiqcha yog‘lari, bezlari kesib olinad. 
Mol gо‘shti orqa qismini bо‘laklab suyaklardan ajratish natijasida: pushtimag‘iz, 
yupqa taliq qismi, qovurg‘a, peshnob, sonning yuqori, yon, tashqi va ichki 
qismlari, boldir gо‘shtlari: bel-umurtqa, dum о‘simta, tos, son, ilik, tizza suyaklari 
hosil bо‘ladi. Gо‘shtga ishlov berish natijasida I kategoriyadagi molda umumiy 
vaznga nisbatan 26,5% gacha, II kategoriyadagi mol-da 29,5% gacha yо‘qotish 
bо‘ladi. 
Gо‘shtlarni navlarga ajratish va pazandalikda ishlatish. Gо‘shtlarni pay 
pardalari, osilgan ingichka bо‘laklaridan tozalangandan sо‘ng, ular tarkibidagi 
birlashtiruvchi tо‘qimalarta qarab pazandalikda ishlatish uchun navlarga ajratiladi. 
Bunda gо‘sht tо‘qimalarini issiqlik ta’sirida yumshoq holga kelishi hisobga 
olinadi. Birlashtiruvchi tо‘qimalari kо‘proq bо‘lgan gо‘sht dimlab yoki qaynatib 
pishirishga, tо‘qimalari kam bо‘lganlari esa qovurishga ishlatiladi. 
Pushtimag‘iz — juda mayin tо‘qimali gо‘sht bо‘lib, uni butun yoki porsiyalarga 
bо‘lib yoki mayda bо‘laklab kesib, qovurysh uchun ishlatiladi. 
Katta va kichik taliq —yirik bо‘lak holida, porsiyalangan bо‘lakka bо‘linib, sof 
yoki urvoqqa belanib yoki mayda bо‘laklab kesilib qovurish uchun ishlatiladi.
Sonning yuqori va ichki qismi — yirik porsiyaga bо‘linib dimlab pishiriladi, 
urvoqqa belanib va mayda bо‘laklarga kesilib qovurib ishlatiladi. 
Sonning tashqi va yon q i s m i qaynatib pishirish, yirik bо‘lak holida porsiyaga 
bо‘lib yoki mayda bо‘laklarga kesilib dimlash — pishirish uchun ishlatiladi.
Qо‘l, qо‘l osti, tо‘sh, qovurg‘a gо‘sht bо‘laklari (I kategoriyadagi gо‘sht) mayda 
bо‘laklarga kesilib, dimlab va qaynatib pishiriladi. 

---

16 
Bо‘yin mayda chiqitqi gо‘sht l a r i, peshnob qovurg‘a (II kategoriyadagi gо‘sht) 
tarkibida 80% ga yaqin birlashtiruvchi tо‘qimalari bо‘lgani sababli,' ulardan 
qiymali taom yoki qiymali yarim tayyor mahsulot tayyorlashda ishlatiladi.