N. M. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sh. Sobirov

3-topshiriq.
 Kesim, ega, to‘ldiruvchi va aniqlovchi ergash gaplarga bittadan
misol keltiring. Ergash gapni bosh gapga bog‘lovchi vositani aniqlang. Bu
gaplarning qoliplarini chizing.
4-topshiriq.
Hol ergash gaplarning har bir turiga misollar keltiring. Ergash
gapni bosh gapga bog‘lovchi vositalarni aniqlang. Bu gaplarning qoliplarini
chizing.
5-topshiriq.
Gaplarni ko‘chiring, ergashgan qo‘shma gap turlarini aniqlab,
ularga ta’rif bering.
1. Ilm-u ma’rifat e’zozlangan mamlakatda hech kim urush haqida bosh
qotirmaydi, chunki ilm-u ma’rifat insonni yuksaklikka ko‘taradi. (I.Karimov)
2. Oltin va kumushi bo‘lmagan odam kambag‘al emas, balki kasb-hunari
bo‘lmagan odam kambag‘aldir. 3. Agar inson biror kasbni mukammal egallasa,
mehnat unga huzur bag‘ishlaydi, baxt keltiradi. (Maqol) 4. Jahl kelsa, aql
qochadi. («Otalar so‘zi») 5. Do‘stimga tushgan xavf meni ham tahlikaga
solmas ekan, bu chinakam do‘stlik emas. (Sa’dulla Shukur)
6-topshiriq.
Uyga vazifa. Bosh gap tarkibidagi ko‘rsatish olmoshining
ma’nosini izohlab kelgan ergash gaplarga to‘rtta misol yozing. Ergash
gaplarning turini ayting.
40–41-darslar. Nazorat ishi
5— Ona tili, 9-sinf

---

66
42-dars
BOG‘LOVCHISIZ QO‘SHMA GAPLAR
BOG‘LOVCHISIZ QO‘SHMA GAP
HAQIDA MA’LUMOÒ
1-topshiriq.
Berilgan qo‘shma gaplarni qismlarga ajrating.
1. Suv keldi – cho‘llarda hayot boshlandi.
2. Suv keldi va cho‘llarda hayot boshlandi.
3. Suv keldi, shuning uchun cho‘llarda hayot boshlandi.
2-topshiriq.
Yuqoridagi qo‘shma gaplarning o‘xshash va farqli tomonlariga
e’tibor bering.