N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

V.2.1. Murakkab neft quvurlari tizimi gidravlik hisobi 
Quvurning mahkamligiga yuqori talablar qo`yiladi. Chunki quvurlar yer ostida 
joylashtirilgan bo`lib, ularga ichki va tashqi kuchlar ta‘sir qiladi. Ichki kuch ta‘siriga 
neft va gazlarni tashish jarayonida quvur ichida hosil bo`ladigan bosimlar, tashqi 
kuch ta‘sirlariga tuproqning og`irlik bosimi, tuproq haroratini o`zgarishidagi ta‘sirlar 
(quvurning uzunligi va ko`ndalang kesimi bo`yicha hosil bo`ladigan kuchlanishlar) 
quvur va izolyatsiya qoplamalarining ta‘sirlari. Magistral quvurining mahkamligini 
yuqori bo`lishi bilan bir qatorda, ular payvand – bo`luvchanlik, korroziyaga va 
eskirishga chidamlilik xususiyatlariga ega bo`lishlari hamda yengil, arzon bo`lishi 
kerak. Umuman quvur mahkamligini ta‘minlash, uni avariyasiz ishlashini, atrof – 
muhit musaffoligini saqlashda katta omil bo`lib xizmat qiladi. Quvurlarni 
mahkamligi ularning devori qalinligining to`g`ri tanlanishiga bog`liq. Quvurlarni 
devori qalinligi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi: 


mm
P
n
P
Z
D
P
n
tash
;
1






Quvur uzunligi bo`yicha siquvchi kuchlanish bo`lganda devor qalinligi 
quyidagicha aniqlanadi: 


mm
P
n
P
D
P
n
tash
;
2
1
1








---

67 
bu yerda, D
tash
– quvurni tashqi diametri, mm. P – quvur ichidagi normativ ishchi 
bosim, kg.s/sm
2
n – quvurdagi ortiqcha bosim koeffitsiyenti, ψ
1
– quvurni ichki o`qi 
bo`yicha kuchlanish holatini hisobga oluvchi koeffitsiyent.