Нафас аъзолари системаси касалликлари беморларнинг шикоятлари


Download 1.07 Mb.
bet9/16
Sana29.04.2023
Hajmi1.07 Mb.
#1400162
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16
Bog'liq
3.Nafas sistemasi kasalliklari

Топографик перкуссия. Бу перкуссия усули упка чега-раларини аниклашда кулланади. Ав-вал упканинг юкори чегаралари олд ва орка томондан аникланади. Бунинг учун олд томонда бармок. плессиметрни умров суягига параллел равишда умров усти чукурча-сига куйилади ва юкорига, буйин томонга караб перкус­сия килиб борилади. Упканинг олдинги юкори чегараси умров суягидан 3—4 см баландда булади. Упканинг юкори чегарасини орк,а томонда аниклаш учун бармок плессиметрни курак усти чукурчасининг уртасига к.уйиб, VII буйин умурткасининг уксимон усимтасидан 3—4 см латерал сохага караб перкуссия килиб борилади. Соглом одамда ушбу чегара шу умуртка уксимон усимтаси сохасига тугри келади. Перкуссия нули билан упка учининг эгаллаган майдони, яъни Крениг майдонининг кенглиги хам аникланади. Бунинг учун бармок плес-симетрни трапециясимон мушак юкори четининг уртасига унга перпендикуляр равишда куйиб, икки томонга караб перкуссия килинади ва топилган икки нукта оралигидаги масофа аникланади. Соглом одамда Крениг майдонининг кенглиги 4—7 см атрофида булади. Агар упка чуккилари бирор касаллик сабабли (кўпинча сил) пастга сурилса, Крениг майдонининг кенглиги камайиб кетади ва аксинча упка физемасида, бронхиал астма хуружларида упканинг юкори учи кутарилиши туфаили унинг кенглиги ортади. Унг упка учи чап упка учига нисбатан пастрок турганлиги сабабли Крениг майдони хам унг томонда бир оз торрок булади. Упканинг пастки чегаралари кукрак кафасининг топографик чизиклари буйлаб перкуссия килиш йули билан аникланади. Одатда топографик пер­куссия унг томондан — туш олди чизигидан бошланади. Бунинг учун бармок плессиметр ковургага параллел ра­вишда куйилади ва юкоридан пастга, яъни аник упка пер-кутор товушидан бугик, (жигар) перкутор товушгача пер­куссия килинади. Соглом одамларда упканинг пастки че­гаралари куйидагича булади. Физиологик холатларда упканинг пастки чегаралари юкорига кутарилиши (хомиладорликда, гиперстениклар-да) ва пастга тушиши (астеникларда) мумкин. Патологик холатларда упка пастки чегараларинкнг пастга сурилиши Корин ичи босими камайганда, упка кенгайганда (эмфи­зема), юкорига кутарилиши эса упка ёки плеврада руй бе-радиган сурункали^яллигланиш холатлари туфаили улар буришиб колганда,плевра бушлигида газ ёки суюкликйигилиб упкани юкорига кисиб куйганда, корин пчи боси-ми ошиб кетганда кузатилади.
Бундан ташкари, упка пастки четларининг силжув-чанлик даражасини хам перкуссия йули билан аниклана­ди. Бунинг учун упканинг пастки чегаралари бемор тинч
1 турган холатда унг томондан уч топографик чизик урта умров, урта култик ости ва курак чизиклари, чап томондан эса_урта култиқ, остим ва курак чизиклари буйлаб аникланади ва калам билан белгилаб куйилади. Шундан сунг бемордан чукур нафас олиб, уни ушлаб туриш суралади ва яна упканинг пастки чегараси аввалги белгиланган жойдан пастга караб аниклаб борилади ва яна белгилаб куйилади. Сунгра бемор нафасни чукур чикарганда упканинг пастки чегараси юкорига караб аниклаб борилади. Соглом одамда упка хар икки томонга 3—4 см га силжийди (кенгаяди). Упканинг умумий сил­жиш даражаси 4—8 см атрофида булади. Урта култик ости чизиги буйлаб упканинг максимал силжиш даража­си 6—8 см булса, бошка чизиклар буйлаб_4—6 см булади, чунки урта култик ости чизиги буйлаб жойлашган кушимча плеврал бушликлар упканинг купрок силжишига сабаб булади.
Упка четларининг силжиш даражаси патологик хо­латларда камайиб кетади. Бунга упка тукимаси эластик-лигининг камайиб кетиши, упка тукимасининг ял-лигланиши, шишиши, буришиб колиши хамдашлевра ва-раклари баъзи жойларининг бир-бирига битиб кетиши са­баб булади. Агар плеврада сув ёки хаво йигилса, плевра вараклари бутунлай битиб кетса ва диафрагма харакатсиз булиб колса, упка четлари бутунлай силжимайди.

ЭШИТИБ КУРИШ

Аускультация — ички аъзоларнинг иш фаолияти ёки улардаги патологик узгаришлар натижасида юзага келувчи товушларни эшитиб текшириш усулидир. Бу усул хам утган асрнинг бошларидан бошлаб кулланила бошлаган. Унинг асосчиси француз шифокори Лаэннек хисобланади. У биринчи марта беморни эшитиб куришда стетоскопдан фойдаланган ва аус-культациянинг асослари, унинг клиник ахамияти, упкада, юракда юзага келувчи шовкинларнинг пайдо булиш меха-низмини тушунтириб берган. мукам

Турли эшитиш асбоблари:

Download 1.07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling