Namangan davlat universiteti akbarov soxodilla yuldashboyevich

GESHTALTPSIXOLOGIYA (nemischa.obraz, shakl) – XX asrning ikkinchi o’n yilligida Germaniyada vujudga kelgan, psixologiya yo’nalishlaridan biri. Bu yo’nalish birinchi navbatda nemis tadqiqotchilari Maks Vertgeymer(1880-1943), Kurt Koffka(1886-1941) va Volfgang Keler(1887-1967) nomlari bilan bog’liq. Geshtalt so’zi shakl, yaxlit tuzilma ma’nosini beradi, bu yo’nalish psixikaga, ayniqsa tafakkur va idrok jarayonlariga yaxlit yondashuvni ishlab chiqqan.
GIPOTEZA (grekcha. asosnoma, faraz) – gipoteza, faraz. Muammoli savolga ehtimol tutilayotgan javob, isbot va dalil talab etadigan dastlabki xulosa. Faraz umumiy va xususiy bo’ladi, ular o’zaro almashinib turadilar.
GOMEOSTAZ - organizm ichki muxitidagi doimiylikni ushlab turish va saqlash (tana xarorati, qon bosimi va boshqalar). Odamda ushbu muvozanatni buzilishiga qarshi biologik, fiziologik va psixologik mexanizmlar shakllangan bo’ladi.
GRAFOLOGIYA (grekcha. yozaman, ta’limot) - yozuv haqidagi ta’limot, uni yozayotgan shaxsning ruhiy xolati, kechinmalari, yozuvda aks etadi degan nuqtai-nazar. Grafologlar kishining yozuviga, imzosiga qarab uning shaxsi, fe’l-atvori, xissiy kechinmalari to’g’risida ma’lumot olish mumkin deb xisoblaydilar.
GUMANISTIK PSIXOLOGIYA - psixologiya fanidagi zamonaviy yo’nalish. Gumanistik psixologiya o’zini bixeviorizm va psixoanalizga qarshi deb biladi. Ushbu yo’nalishning vujudga kelishi va asosiy tamoyillarining talqin etilishi Amerikalik psixolog Abraxam Maslou(1908-1970) nomi bilan bog’liq. Gumanistik psixologiya inson psixikasini tushunish uchun xayvonlarda o’tkazilgan tajribalar yaramaydi deb ta’kidlaydi, klassik psixoanalizdan farqli ravishda uning ko’rsatishicha, inson tabiatan rahm-shafqatli yoki xolis mavjudotdir; tajovuzkorlik, zo’ravonlik, va boshqa illatlar tashqi muxit ta’siri ostida paydo bo’ladi.
GURUH - ma’lum bir ijtimoiy faoliyat maqsadlari asosida to’plangan, muloqot ehtiyojlari qondiriladigan kishilar uyushmasi. Guruh ikkita mezonga asoslanadi: muayyan bir faoliyat (mehnat, o’qish, o’yin, muloqot, maishiy manfaatlar) hamda u yerda odamlarning o’zaro muloqoti uchun imkoniyatning mavjudligi.
INDIVID - tabiiy jonzot, odam. Homo sapiens turining vakili, filogenetik va ontogenetik taraqqiyot maxsuli, odam o’z turining alohida vakili, tabiiy zot, individ sifatida dunyoga keladi va ijtimoiy muxit ta’sirida shaxs bo’lib ulg’ayadi.