Namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakulteti
Gegelning davlat haqidagi ta ’limoti
Download 5.04 Mb. Pdf ko'rish
|
Qozoqov S, shaxs va jamiyat. pdf (1)
4. Gegelning davlat haqidagi ta ’limoti.
Gegelning qarashlari uning quyidagi ta ’kididan kelib chiqadi: "V oqe’ narsalam ing barchasi aqlga muvofiqdir". Gegel tabiat va jam iyat hodisalarining asosida, demakki, davlat va huquq asosida ham, absolyut ruhiy va aqliy ibtido - "absolyut g ’oya" turadi, deb hisoblaydi. Uning fikricha davlat axloq amal qilishining oliy shaklidir, u hech kim ning m anfaatlariga xizm at qilm aydi, balki o ’z-o ’zicha absolyut maqsad hisoblanadi. Gegel ta ’limotida davlat oliy qadriyatlarning aks etishi sifatida tasvirlanadi, u shaxsga nisbatan oliylik huquqiga ega. Insonning oliy majburiyati esa - davlatning munosib a ’zosi 107 bo ’lishdir. G egel shuningdek fuqarolik hodisasining siyosiy-huquqiy mohiyatini asoslab beradi va vatanparvarlik shaxsning m uhim belgisi ekanligini aytadi. 5. Istilo nazariyasi. XIX asr oxiri - XX asr boshlarida vujudga kelgan. U ning asoschilari (L. G um ilovich, K. K autskiy, E. D yuring va boshqalar) m azkur g ’oyaning to ’g ’riligiga isbotni m ashhur tarixiy faktlardan (m asalan, germ an va venger davlatlari vujudga kelishidan) qidirganlar. A vstriyalik tadqiqotchi L. G um ilovich shunday deb yozadi: "Tarix bizga davlatning faqat zo ’ravonlik orqali vujudga kelganidan boshqa birorta misolni k o ’rsata olm aydi. Bundan tashqari, bu ham m a vaqt bir qabilaning boshqasi ustidan z o ’ravonligi b o ’lgan, u kuchli begona qabilaning kuchsizroq, am m o o ’troq bo ’lishga ulgurgan aholini bosib olishi va bo ’ysundirishi sifatida nam oyon b o ’lgan". D avlatning vujudga kelishi masalasi aftidan hali uzoq vaqt m obaynida fanda m unozarali m asala bo ’lib qoladi. U nga beriluvchi ja v o b lar esa bir qator o b ’ektiv va sub’ektiv om illarga bog’liq bo ’ladi. B irinchidan, tarix, etnografiya, arxeologiyaning rivoji bilan biz davlat va huquqning vujudga kelishi haqidagi yangi-yangi m a ’lum otlarni olam iz. Ikkinchidan, ushbu m a’lum otlar doim o u yoki bu falsafiy m aktab vakillari tom onidan ularning konseptual m o’ljallari m azm uniga m os ravishda talqin qilinadi. H ar qanday davlat undagi m ohiyat, m azm un va shaklning birligi sifatida amal qiladi. D avlat faol amal qilishi, uning m exanizm i sifatli va m utanosib b o ’lishi uchun q a t’iy tashkil etilgan davlat hokim iyati talab etiladi. Bu erda davlat shakli biz uchun asosiy tushuncha hisoblanadi. Download 5.04 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling