Namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakulteti

Davlat shakli tushunchasida uning 
boshqaruv shakli, davlat tizimi va davlat siyosiy rejimi (tartiboti)ning davlat 
hokimiyatining tashkil etilishi sifatida aks etishi tushuniladi.
Davlat shaklining 
qanday b o ’lishiga aholining m illiy tarkibi, tarixiy a n ’analar, m am lakat hududining 
katta-kichikligi va boshqa om illar ta ’sir k o ’rsatadi. 1990 yillarning o ’rtasida sobiq 
Y ugoslaviyada yuz bergan voqealar, sobiq Sovet Ittifoqi respublikalaridagi 
m urakkab vaziyatlar har bir xalqda "faqatgina uning o ’ziga xos bo’lgan alohida, 
individual shakldagi konstitutsiyasi borligini k o ’rsatdi. Bir xil bo ’lgan xalqlar y o ’q 
va bir xil shakldagi konstitutsiyalar ham b o ’lm asligi kerak. K o’r-k o ’rona ko ’chirib 
olish va taqlid qilish bem a’nilik, xavfli va u halokatli b o ’lishi ham mum kin".
Boshqaruv shakli
oliy davlat hokim iyati tashkil etilishi usulini, uning 
organlari tashkiliy tartibini, ularning o ’zaro aloqasi va aholi bilan m unosabatlarini, 
ular tashkil topishida aholining qatnashuv darajasini ochib beradi. Boshqaruvning 
m onarxiya va respublikadek asosiy ikki shakli m avjud. U larning oliy organlari 
tashkil etilish tartibi bo’yicha ham, tarkibi b o ’yicha ham , vakolatlari b o ’yicha ham 
bir biridan farq qiladi. Hozirgi paytda har ikkala k o ’rinishdagi boshqaruv shakliga 
ega b o ’lgan davlatlar m avjud.
M onarxiyada oliy davlat hokim iyati davlat boshlig’i - m onarxning (qirol, 
shoh, im perator va h.k.) yakka o ’ziga tegishli b o ’ladi, odatda ular taxtni meros 
qilib oladilar. M onarxning aholi oldidagi m a s’uliyati darajasi har xil b o ’lishi 
m um kin: 
adsolyut (mutlaq) monarxiyalarda
(m asalan, Saudiya A rabistonida) 
m onarx d avlatning yagona oliy organi hisoblanadi; u qonun chiqaruvchi 
hokim iyatni am alga oshiradi, ijro hokimiyati organlarini boshqaradi va oliy sudya 
hisoblanadi.