Namangan davlat universiteti n. N. Azizov, M. U. Rahmonov psixologiya va sport psixologiyasi
Pedagogik faoliyatning innovatsion yo‘nalishi
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
Psixologiya va sport psixologiyasi (o`quv qo`llanma) (3)
1.1. Pedagogik faoliyatning innovatsion yo‘nalishi.
Innovatsiyalar yoki innovatsiyalar har qanday kasbiy inson faoliyatiga xosdir va shuning uchun tabiiy ravishda o‗rganish, tahlil qilish va amalga oshirish ob‘ektiga aylanadi. Innovatsiyalar o‗z-o‗zidan paydo bo‗lmaydi, ular alohida o‗qituvchilar va butun jamoalarning ilmiy izlanishlari, ilg‘or pedagogik tajribasi natijasidir. Bu jarayon o‗z-o‗zidan bo‗lishi mumkin emas, uni boshqarish kerak. Yaxlit pedagogik jarayonning innovatsion strategiyasi kontekstida innovatsion jarayonlarning bevosita tashuvchisi sifatida maktab direktori, o‗qituvchilar va o‗qituvchilarning roli sezilarli darajada oshadi. O‗qitishning barcha xilma-xil texnologiyalari: didaktik, kompyuter, muammoli, modulli va boshqalar bilan etakchi pedagogik funktsiyalarni amalga oshirish o‗qituvchining zimmasida qoladi. Ta‘lim jarayoniga zamonaviy texnologiyalarning joriy etilishi bilan o‗qituvchi va tarbiyachi maslahatchi, maslahatchi, tarbiyachi vazifalarini tobora o‗zlashtirmoqda. Bu ularning maxsus psixologik-pedagogik tayyorgarligini talab qiladi, chunki o‗qituvchining kasbiy faoliyatida nafaqat maxsus, fan bilimlari, balki pedagogika va psixologiya, o‗qitish va ta‘lim texnologiyalari sohasidagi zamonaviy bilimlar ham amalga oshiriladi. Shu asosda pedagogik yangiliklarni idrok etish, baholash va amalga oshirishga tayyorlik shakllanadi. Ta‘limdagi innovatsion jarayonlarning mohiyatini tushunishda pedagogikaning ikkita asosiy muammosi - ilg‘or pedagogik tajribani o‗rganish, umumlashtirish va tarqatish muammosi va psixologiya-pedagogika fanining yutuqlarini amaliyotga joriy etish muammosi mavjud. Binobarin, innovatsiya predmeti, innovatsion jarayonlarning mazmuni va mexanizmlari shu paytgacha alohida ko‗rib chiqilgan o‗zaro bog‘langan ikkita jarayonni birlashtirish tekisligida yotishi kerak, ya‘ni. Innovatsion jarayonlarning natijasi nazariy va amaliy innovatsiyalardan, shuningdek, nazariya va amaliyot kesishmasida shakllanadigan innovatsiyalardan foydalanish bo‗lishi kerak. Bularning barchasi pedagogik innovatsiyalarni yaratish, rivojlantirish va ulardan foydalanishda boshqaruv faoliyatining ahamiyatini ta‘kidlaydi. Demak, gap shundan iboratki, o‗qituvchi yangi pedagogik texnologiyalar, nazariyalar, tushunchalarning muallifi, ishlab chiquvchisi, tadqiqotchisi, foydalanuvchisi va targ‘ibotchisi bo‗la oladi. Bu jarayonni boshqarish hamkasblar tajribasi yoki fan tomonidan taklif qilingan yangi g‘oyalar va usullarni maqsadli tanlash, baholash va o‗z faoliyatida qo‗llashni ta‘minlaydi. Jamiyat, madaniyat va ta‘lim rivojlanishining zamonaviy sharoitida pedagogik faoliyatning innovatsion yo‗nalishi zarurati bir qator holatlar bilan belgilanadi. Birinchidan, amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy o‗zgarishlar ta‘lim tizimini, turli tipdagi ta‘lim muassasalarida o‗quv jarayonini tashkil etish metodikasi va texnologiyasini tubdan yangilashni taqozo etdi. Pedagogik innovatsiyalarni yaratish, rivojlantirish va ulardan foydalanishni o‗z ichiga olgan o‗qituvchi va pedagoglar faoliyatining innovatsion yo‗nalishi ta‘lim siyosatini yangilash vositasi bo‗lib xizmat qiladi. Ikkinchidan, ta‘lim mazmunini insonparvarlashtirishni kuchaytirish, o‗quv fanlari hajmi va tarkibini doimiy ravishda o‗zgartirish, yangi o‗quv fanlarini joriy etish yangi tashkiliy shakllar va o‗qitish texnologiyalarini doimiy ravishda izlashni taqozo etadi. Bunday vaziyatda pedagogik bilimlarning o‗quv muhitidagi roli va nufuzi sezilarli darajada oshadi. Uchinchidan, o‗qituvchilarning pedagogik innovatsiyalarni o‗zlashtirish va qo‗llash haqiqatiga munosabati tabiatining o‗zgarishi. O‗quv jarayoni mazmunini qat‘iy tartibga solish sharoitida o‗qituvchi nafaqat yangi dastur, darsliklarni mustaqil tanlash, balki pedagogik faoliyatning yangi uslub va usullarini qo‗llashda ham chegaralangan edi. Agar ilgari innovatsion faoliyat asosan yuqoridan tavsiya etilgan innovatsiyalardan foydalanishga qisqartirilgan bo‗lsa, endi u tobora ko‗proq tanlangan, izlanish xarakteriga ega bo‗lmoqda. Shuning uchun ham maktab rahbarlari va ta‘lim organlari faoliyatidagi muhim yo‗nalish o‗qituvchilar tomonidan joriy etilgan pedagogik yangiliklarni tahlil qilish va baholash, ularni muvaffaqiyatli ishlab chiqish va qo‗llash uchun sharoit yaratish hisoblanadi. To‗rtinchidan, umumta‘lim muassasalarining bozor munosabatlariga kirishi, yangi turdagi, jumladan, nodavlat ta‘lim muassasalarining tashkil etilishi ularning raqobatbardoshligining real holatini yaratadi. Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling