Namangan davlat universiteti n. N. Azizov, M. U. Rahmonov psixologiya va sport psixologiyasi
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
Psixologiya va sport psixologiyasi (o`quv qo`llanma) (3)
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3.6. Faoliyatga tayyorligi va murabbiyning ruhiy holati Murabbiyning ruhiy tayyorgarligi
Qobiliyatlarni
shakllantirish va kompensatsiya qilish. Pedagogik qobiliyatlarning xilma-xilligi va ularning boshqa qobiliyatlar bilan bog‘liqligi etishmayotgan fazilatlarni qoplash imkoniyatlarini kengaytiradi va murabbiy faoliyatining individual uslubini shakllantirishga yordam beradi. Tajriba shuni ko‗rsatadiki, barcha murabbiylar barcha pedagogik qobiliyatlarni bir xilda rivojlantirmagan. Ko‗pincha bir yoki ikkita eng ko‗zga ko‗ringan sifatlar murabbiyning mahoratini belgilaydi. Yo‗qolgan sifatlar ishlab chiqilishi yoki qoplanishi mumkin. Inson tanasining amalda cheksiz kompensatsion imkoniyatlari va murabbiy shaxsida to‗ldirilmagan fazilatlarning deyarli to‗liq yo‗qligi pedagogik mahorat nafaqat iste‘dodli odamlarning mulki, balki uni shakllantirish va takomillashtirish natijasida erishiladi, deb hisoblashga asos beradi. pedagogik qobiliyatlar. Shaxs, birinchi navbatda, uning faoliyati motivlarida namoyon bo‗ladi. Murabbiy faoliyatining kasbiy ahamiyatli motivlari sportga va jismoniy tarbiyaga qiziqish, ushbu sohadagi pedagogik faoliyatga moyillik, uni doimiy ravishda takomillashtirishga intilish, bolalarga muhabbat, chuqur ishonch, o‗smirlar uchun sportning katta ijtimoiy ahamiyati. va bolalar, ishingiz sifati uchun burch va mas‘uliyat hissi. 3.6. Faoliyatga tayyorligi va murabbiyning ruhiy holati Murabbiyning ruhiy tayyorgarligi - uning faoliyati samaradorligining muhim shartidir. Tayyorlik holati murabbiyga o‗z vazifalarini muvaffaqiyatli bajarishga, bilim, tajribadan to‗g‘ri foydalanishga, o‗zini tuta bilishga va kutilmagan to‗siqlar yuzaga kelganda qayta qurishga yordam beradi. Aqliy tayyorgarlik mehnat sharoitlariga tez moslashish, malaka oshirish va murabbiyning mahorat saviyasini oshirishning hal qiluvchi shartidir. Shaxsning ruhiy holati sifatida tayyorgarlik - bu sport va pedagogik muammolarni hal qilishda murabbiyning muayyan xatti- harakatga bo‗lgan ichki munosabati, faol va maqsadga muvofiq harakatlarga yo‗naltirilganligi. Tayyorlik holati (M.I. Dyachenko va L.A. Kandybovich bo‗yicha): a) kognitiv komponentlar (kasbiy vazifalarni tushunish, ularning ahamiyatini baholash, echimlarning ahamiyati, ish muhitida yuzaga kelishi mumkin bo‗lgan o‗zgarishlar haqidagi g‘oyalar); b) hissiy komponentlar (kasbiy sharaf va mas‘uliyat hissi, muvaffaqiyatga ishonch, ilhom); c) motivatsion komponentlar (muammolarni muvaffaqiyatli hal qilish zarurati, ularni hal qilish jarayoniga qiziqish, muvaffaqiyatga erishish va o‗zini eng yaxshi tomondan ko‗rsatish istagi); d) ixtiyoriy komponentlar (kuchlarni safarbar qilish, shubhalarni bartaraf etish va boshqalar). Tayyorgarlik holatini shakllantiruvchi eng muhim elementlar qatoriga murabbiy-ustozlarning fikricha: yosh sportchilar bilan olib boriladigan tarbiyaviy ish vazifalarini bilish; berilgan maqsadga muvofiq faoliyat mazmunini aniqlash. Tayyorlik holati (M.I. Dyachenko va L.A. Kandybovich bo‗yicha): a) kognitiv komponentlar (kasbiy vazifalarni tushunish, ularning ahamiyatini baholash, echimlarning ahamiyati, ish muhitida yuzaga kelishi mumkin bo‗lgan o‗zgarishlar haqidagi g‘oyalar); b) hissiy komponentlar (kasbiy sharaf va mas‘uliyat hissi, muvaffaqiyatga ishonch, ilhom); c) motivatsion komponentlar (muammolarni muvaffaqiyatli hal qilish zarurati, ularni hal qilish jarayoniga qiziqish, muvaffaqiyatga erishish va o‗zini eng yaxshi tomondan ko‗rsatish istagi); d) ixtiyoriy komponentlar (kuchlarni safarbar qilish, shubhalarni bartaraf etish va boshqalar). Tayyorgarlik holatini shakllantiruvchi eng muhim elementlar qatoriga murabbiy-ustozlarning fikricha: yosh sportchilar bilan olib boriladigan tarbiyaviy ish vazifalarini bilish; berilgan maqsadga muvofiq faoliyat mazmunini aniqlash. Murabbiyning ijodiy mehnatga tayyorligini shakllantirishning asosiy umumiy shartlari: a) insoniyat tomonidan to‗plangan madaniyatni mustaqil va tanqidiy o‗zlashtirish; b) ijtimoiy ahamiyatga ega muammolarni hal qilishda faol ishtirok etish; v) shaxs ijodiy arsenalining alohida rivojlanishi - uning psixik jarayonlari. Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling