Namangan davlat universiteti raxmatova xayrixon ashiraliyevna pedagogik diagnostika

II. Pedagogik diagnostikaning asosiy turlari. Har bir faoliyatning jamiyat 
uchun ijtimoiy, sub’ekt uchun shaxsiy ahamiyati, qiymati uning qay darajada 
samarali bo‘lgani, muayyan natijalarni kafolatlay olgani bilan belgilanadi. Shu 
sababli qaysi sohada bo‘lishidan qat’i nazar faoliyat samaradorligini aniqlash 
23
Полякова 
М.Н. 
Зачем 
нужна 
педагогическая 
диагностика? 
//https://nsportal.ru/vuz/pedagogicheskie-nauki/library/2018/05/05/zachem-nuzhna-pedagogicheskaya-
diagnostika.

---

19
uchun u erishilgan natija – aniq ko‘rsatkichlar asosida tahlil qilinadi. Tahlil 
natijasiga ko‘ra faoliyatning samarali bo‘lgani to‘g‘risidagi xulosaga kelinadi. 
Faoliyat samaradorligini aniqlash bir necha yo‘l, metod yoki usullar bilan 
aniqlanadi. Pedagogik diagnostika bu boradagi mavjud yo‘l, meod va usullarni 
o‘zida to‘la qamrab olgan faoliyat shakli hamda alohida mustaqil soha sanaladi.
Ta’lim tizimida qo‘llanilayotgan pedagogik diagnostika yaxlit jarayon bo‘lib, 
u o‘z ichiga bir nechta turdagi diagnostik faoliyatni qamrab oladi.
Manbalarda pedagogik diagnostikaning bir nechta turi mavjudligi ko‘rsatiladi. 
Ular quyidagilardir (4-rasm): 
Asosiy diagnostikani o‘tkazishning asosiy usuli – bir qator boshqa usullar 
bilan to‘ldirilgan ishtirokchi kuzatuv usuli sanaladi. Bu turdagi tashxis yiliga ikki 
marta 
o‘tkaziladi va sinfdagi barcha o‘quvchilarni qamrab oladi. 
Mohiyatiga ko‘ra asosiy boshlang‘ich diagnostika o‘quvchining joriy 
vaqtgacha erishgan yutuqlari, shuningdek, rivojlanishdagi muammolari aniqlanadi. 
Mavjud muammolarni hal qilish uchun o‘quvchiga o‘qituvchi, ota-onalar yoki 
mutaxassisning yordami zarur. Asosiy boshlang‘ich diagnostika asosida o‘qituvchi 
psixolog va mutaxassis o‘qituvchilar bilan birgalikda o‘quvchining shaxs sifatida 
rivojlanishiga to‘sqinlik qilayotgan muammolarni aniqlaydi.
Shu bilan birga uning o‘quv faoliyatida hamda shaxs sifatida shakllanishida 
yutuqlarga erishishi uchun kattalarning kasbiy yordami yoki hayotiy tajribasiga 
asoslangan maslahatlari kerak. Asosiy boshlang‘ich diagnostika orqali pedagogik 
yordamga muhtoj o‘quvchilar uchun individual ish rejasi ishlab chiqiladi. Rejada 
amalga oshirilishi zarur bo‘lgan vazifalar, shuningdek, o‘quvchining shaxsiy 
rivojlanishiga imkon beradigan bir yillik ta’lim yo‘nalishi belgilanadi. 
O‘quv yili oxirida o‘tkaziladigan asosiy yakuniy diagnostikaning 
natijalariga ko‘ra o‘qituvchining oldiga qo‘yilgan pedagogik vazifalarning hal 
qilinish darajasi tahlil qilinib, baholanadi. Qolaversa, pedagogik jarayonni