Наргис косимова

Atamalardan foydalanish bo’yicha tavsiyalar⁹⁶

Qo’llash mumkin	Qo’llash tavsiya etilmaydi
Nogironligi bor inson	Nogiron
Nogironligi bor inson	kasal, cho’loq
Bemor inson	Mayib-majrux
Rivojlanishida buzilish bo’lgan bola	deformatsiyalangan
Alohida extiyojli inson	nuqsonli
O’ziga xos rivojlanishli bola	Kamchiligi bor
Nogironligi bo’lmagan inson	Aqli raso
Oddiy inson	Sog’lom
Nogironlik aravachasidan foydalanadigan inson	Aravachaga mixlanib qolgan
Aravachada harakatlanadigan inosn	Aravachaga mixlanib qolgan
Tug’ma nogironlik	tug’ma defekt, baxtsizlik
Bolalikdan serebral shol inson	Serebral shol qurboni
Poliomielitni boshdan kechirgan	Poliomielitdan aziyat chekadi
Poliomielit oqibatidagi nogironlik	poliomielit oqibatida zarar ko’rgan
Mental og’ishi bor inson	Aqli noqis
Rivojlanishdan ortda qolgan bola	Aqli noraso
O’qitish qiyin bo’lgan bolalar	Aqli noqis, aqli noraso bolalar
Daun sindromi bor inson	Daun
Tutqanog’i bor inson	tutqanoq
Tutqanog’i tutib turadigan odamlar	tutqanoq
Ruhiy kasal insonlar	jinni
Ruhiy kasalligi bor inson	Aqli zaif
Mental salomatligi buzilgan odam	Ahmoq
Ko’zi ojiz inson	Ko’r
Yaxshi ko’rmaydigan inson	Shapko’r
Yaxshi eshitmaydigan inson	Garang
Muloqotga kirishish qiyin inson	Kar-soqov
Nutqida kamchiligi bor inson	Gung
Qo’lda boshqariladigan avtomashina	nogironlar mashinasi

Tilimiz odob-axloq bilan uzviy bog’liq. Ammo, xatto tilga e’tiborli bo’lib ham, agar suhbatdoshning nogironligi bilan bog’liq ayrim o’ziga xosliklar inobatga olinmasa, o’zingiz ham, suhbatdoshingiz ham noqulay ahvolga tushib qolishingiz mumkin. O’zingni qanday tutganing ma’qulligini bilmaganingda esa o’zingni noqulay, biqiq his etasan. Quyida nogironligi bor insonlar tomonidan shaxsiy tajribalaridan kelib chiqib yozilgan tavsiyalar keltirib o’tilgan.

Harakatlanish bilan bog’liq nogironligi bor shaxslar⁹⁷

1. 
   Nogironlar aravachasi uning egasining daxlsiz hududi ekanini yodda tuting. Ruxsatsiz unga suyanmang, uni itarmang, unga oyog’ingizni qo’ymang.
   
2. 
   Yordam bermoqchi bo’lsangiz, oldin «yordam kerakmi?» deb so’rang.
   
3. 
   Agar savolingizga ijobiy javob olsangiz, aynan nima qilish kerakligini so’rab oling.
   
4. 
   Agar sizdan aravachani itarib yurishni so’rashsa, uni sekin itarish kerakligini unutmang. Chunki aravacha tez harakatlanib ketish xususiyatiga ega.
   
5. 
   Tadbirlar rejalashtirilgan joylarga kirib-chiqish qulay ekaniga shaxsan ishonch hosil qiling. Ro’yxatdan foydalaning, odamlardan qanday muammo yoki to’siqlar yuzaga kelishi mumkinligi haqida so’rang va ularni bartaraf etish choralarini ko’ring.
   
6. 
   Nogironlar aravachasida o’tirgan kishining yelkasiga qoqish tavsiya etilmaydi.
   
7. 
   Imkoni bo’lsa, suhbatdoshingiz bilan ko’z ko’zga tushib turadigan tarzda o’tirib oling.
   
8. 
   Agar me’moriy to’siqlar mavjud bo’lsa, bu haqda oldindan ogohlantirib qo’ying. Shunda suhbatdoshingizda qaror qabul qilish va rejalashtirib olish imkoniyati bo’ladi.
   
9. 
   Odatda, harakatlanish bilan bog’liq muammosi bor nogironlarda ko’rish, eshitish va tushunish bilan bog’liq muammolar bo’lmasligini yodda tuting. Asosiysi ularning harakatlanishiga moslashish kerak.