Наргис косимова

Nogironlar huquqlari to’g’risida deklaratsiya
BMT Bosh Assambleyasi tomonidan 1975 yilda qabul qilingan xalqaro hujjat bo’lib, insoniyat tarixida birinchi marta davlatlarga nogironlarning quyidagi asosiy huquqlarini ta’minlash tavsiya etilgan: tibbiy, ruhiy va ijtimoiy reabilitatsiya, protez-ortopediya yordami olish; kasbiy tayyorgarlik va ish bilan ta’minlanish; turli ijtimoiy xizmatlardan foydalanish; iqtisodiy va ijtimoiy ta’minot; iqtisodiy va ijtimoiy rejalashtirishning barcha bosqichlarida nogironlarning alohida extiyojlarini e’tiborga olish; malakali yuridik xizmatdan foydalanish; nogironlar, ularning oila a’zolari va jamiyatlarining mazkur Deklaratsiyada aks etgan axborot bilan tanishish va undan foydalanish huquqi.
15.	Imkoniyati cheklangan bolalar	Jismoniy va(yoki) ruhiy kamchiligi bo’lgan, tug’ma, irsiy, orttirilgan kasalliklar, jarohat va shikastlanishlar natijasida hayotiy faoliyati cheklangan, hamda bu holat o’rnatilgan tartibda tasdiqlangan bolalar.
16.	Alohida extiyojli bolalar (ta’limda maxsus extiyojmand bolalar)	Organizmining funksiyasida kasalliklar, jarohat yoki shikastlanishlar oqibatida kelib chiqqan hamda hayotiy faoliyat cheklanishiga olib keladigan va ijtimoiy himoya qilishni talab etadigan darajadagi buzilishlar bo’lgan sog’lig’i yomon bolalar. Konvensiyaning 23-moddasida rivojlanishda alohida extiyoji bo’lgan bolalarning alohida parvarish, ta’lim va tayyorgarlik olish huquqi belgilab qo’yilgan. Mazkur moddada shuningdek, ushbu bolalar salbiy ijtimoiy ko’rsatmalar tufayli jamiyatdan ajratib qo’yilishi mumkin emasligi ham ta’kidlangan. Bolalar nogironligiga qarshi kurash kasalliklar profilaktikasiga (sog’liqni saqlash va ta’lim xizmatlari sifatini yaxshilashga), ularning erta aniqlanishiga, bolani rivojlantirishga va reabilitatsiyasiga qaratilishi kerak.
17.