Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

nan shu tovarni kamroq xarajatlar bilan ishlab chiqarish yoki 
shu xarajatlar bilan yanada yaxshiroq tovarni ishlab chiqarishdan 
iboratdir. Tajribaning faqat o ‘zi xarajatlami kamaytirmaydi, balki 
ulami kamaytirish uchun imkoniyatlar yaratadi.
5.5. Tovarning raqobatbardoshligini oshirish 
yo‘llari
Hozirgi kunda raqobat kurashida ustunlik bunday raqobatda 
emas, balki baholardan tashqari raqobatdadir. Chunki, hozirgi 
kunda iste’molchilar, ko'pincha, mahsulotniig bahosiga emas, 
balki uning (tovarning) foydali fazilatlariga ahamiyat beradilar va 
shu fazilatlar ma’qul kelsa, tovar uchun ko'proq pul to‘lashga 
ham tayyor bo‘ladilar.
Marketing izlanishlari shuni ko'rsatadiki, rivojlangan mamla- 
katlarda xaridor tovar xarid qilayotganda, birinchi navbatda, 
uning fazilatlariga, tashqi ko'rinishiga, dizayniga ahamiyat beradi. 
Shundan keyin tovarning texnik ko‘rsatkicnlariga e ’tibor be­
radilar. Shunday ko‘rsatkichlar ichida narx-navo 6—7 -o ‘rinlarda 
turadi. Lekin bu holat boy, aholisining turmush darajasi yuqori 
bo‘lgan davlatlar uchun xos bo‘lgan xususiyatdir. Vaholanki, 
bizning 0 £zbekiston kabi mamlakatlarda baho hozircha xaridor 
uchun muhim ko‘rsatkich hisoblanadi. Buni, albatta, hisobga 
olish zarur.
103

---

5.5-rasm. Raqobatbardoshlik ustunliklari va raqobatning 
bazaviy strategiyasi.
Yetuk firmalar baholardan tashqari, raqobatda quyidagi nar- 
salarga ham e ’tibor beradilar va evaziga firmaning bir tekis rivoj- 
lanishiga erishadilar:
• tovaming texnik jihatdan yangiligi, uning avtomatlashti- 
rilishi;
• tovarning yangidan yangi ehtiyojlarni qondirish im ko-