Neft asosida olinadigan smolalardan lak va emal olish jarayonlarining muqobil sharoitlarini

1-Jadval. 
Neft fraksiyalarini o‟rtacha molekulyar og‟irliklari
Fraksiyalar
M.o‗r 
Fraksiyalar 
M.o‗r
Fraksiyalar 
M.o‗r 
1. 50 – 100
o
C
2. 100 – 150 
3. 150 – 200
90 
110 
130 
4. 200 – 250
o
C 
5. 250 - 300
o
C 
6. 300 – 350
o
C 
7. 350 – 400
o
C
155 
187 
220 
260 
8. 400 – 450
o
C
9. 450 – 500
o
C 
10. 500 – 550
o
C
11. 550 – 600
o
C 
305 
350 
412 
480 
Parafinli uglevodorodlar uchun o‗rtacha molekulyar og‗irlikni ularning 
o‗rtacha qaynash temperaturalari bilan bog‗liqligini dastlab Boynov aniqlagan. 
Molekulyar og‗irlikni topishda ko‗pincha krioskopik va ebulioskopik 
usullardan foydalaniladi. 
Neftning qovushqoqligi. Amalda dinamik qovushqoqlik va kinematik 
qovushqoqlik uchraydi. Ko‗pchilik hollarda kinematik qovushqoqlikdan 
foydalaniladi. Kinematik qovushqoqlik bir xil va ayni temperaturada suyuqlik 
dinamik qovushqoqligining uning zichligiga bo‗lgan nisbati bilan ifodalaniladi. 
Kinematik qovushqoqlikning birligi 1 stoks (st) bilan belgilanadi [4]. 
Stoksning SGS dagi o‗lchov birligi sm
2
/sek, SI sestemasida esa, m
2
/sek. 
Turli joylardagi neftning kinematik qovushqoqligi 20
0
C temperaturada keng 
sohalarda o‗zgaradi, ya‘ni 2 dan 300 st gacha. Neftning surkov moylari uchun 
kinematik qovushqoqlik asosiy fizikaviy – mexanik tavsifnoma bo‗lib 
hisoblanadi. Qovushqoqlik qiymatiga temperatura katta ta‘sir ko‗rsatadi. 
Qanchalik temperatura past bo‗lsa, shunchalik qovushqoqlik yuqori bo‗ladi. 
Temperaturaning 50 - 100
0
C diapazon oralig‗ida qovushqoqlik kam o‗zgaradi. 
Xuddi shunday ko‗pchilik neft moylari temperaturaning keng oraliqlarida 
ishlaydi. Shuning uchun qovushqoqlikning xarakterli temperatura egri chizig‗i 
ular uchun asosiy ekspluatatsion xarateristikasi bo‗lib xizmat qiladi. 
Qovushqoqlikni aniqlash turli konstruksiyali viskozimetrlarda amalga oshiriladi. 

---

13