Neyrobiologiya fanida yn savollari Neyrobiologiya fani predmeti, maqsadi va vazifalari

Nerv sitemasi rivojlanishining bosqichlari.
Ontogenez jarayonidanerv sistemasi ma’lumbelgilangan dasturasosida, epigenetik( DNK ketma-ketligidagio'zgarishlarni o'z ichigaolmaydigan irsiy fenotipo'zgarishlar ) omillarta’sirida rivojlanadi. Umurtqalilarda nerv sistemasi rivojlanishi uchbosqichda amalga oshadi.
1-bosqichNeyronlar va glial hujayralarning ma’lum bir programmaasosida rivojlanishi va migratsiyasi amalga oshadi
2-bosqichHujayralar ma’lum tartib bilan joylashadi hamda aloqadorliktiklanadi, bu morfogenez bosqichi hisoblanadi.
3-bosqichAvvalgi bu yo’nalishda hosil bo’lgan aloqadorlik yanadatakomillashadi.
Sut emisuvchlarda bujarayon butunontogenez jarayonidadavom etadi. Uningnerv sstemasi tug’ilganvaqtda ham to’liqshakllanmagan bo’ladi.Masalan odamdahayotining birinchiyilida, maymun va itdabirinchi oyida va hok.
Nerv nayi va tugunining hosil bo‘lishi.
Umurtqalilar MNS gastrulyatsiya jarayonidadorsoral mezodermada ma’lum birinformatsiya asosida shakllana boshlaydi. Natijada dorsal ektoderma differensasiyalanadiva yog’onlashadi. Neyroektodermalhujayralardan nervplastinkasi shakllanadi.Plastinkaning lateralsohasi yuqoriga o’saboshlaydi va ikkita o’siqorasida chuqurchlarbo’ladi. Keyinchalik ikkita o’siq o’sib bir-biriga tutashibketishi natijasida nerv nayi hosil bo’ladi. Bujarayon neyrulyatsiya deb ataladi. Nerv nayi hujayralaridan MNSning neyronlari vamakrogliyalari hosil bo’ladi. Nerv plastinkasiningoldingi qismi kengayib undan bosh miya hosilbo’ladi.
Nayronlarning hosil bo‘lishi va migratsiyasi
Nerv trubkasi devoridan MNS neyronlarini hosilqiluvchi neyroblastlar va glial hujayaralarni hosilqiluvchi glioblastlar hosil bo’ladi. Nerv trubkasining devori doimiy ravishdaqalinlashib boradi va bir necha qavatgaixtisoslashadi. Ularning har biri ma’lumprogramma asosida kechadi. Neyronlar umri davomida bir nechtastadiyalarni bosib o’tadi, ular:migrastsiya differensasiya yetilish o’lim fazasi Bu sana oxirgi bo’linish bo’lib, bundaneyroblastlar postmitotik holatga o’tadi, undanso’ng hujayralar bo’linishi xususiyatini yo’qotadi.Bu sanani radioavtografiya metodi bilan aniqlashmumkin. Hosil bo’lgan yangi neyronlar aksonsiz va dendridsizbo’ladi va u oxirgi pozitsiyaga o’tish uchun migratsiyaqiladi. Masalan motoneyronlar oxirgi bo’linishidamarkaziy kanaldagi nerv trubkasida uchrasa,keyinchalik u orqa miya ventral sohasiga ko’chadi.