IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA
475
Qishloq xo‘jaligi kompleks tushuncha bo‘lib,
u ikki yirik qismga, ya‘ni
dehqonchilik va chorvachilikka bo‘linadi.
№
_
167.
O‘zbekiston
qishloq
xo‘jaligida,
2012-yil
bo‘yicha,
dehqonchilikning qiymati 3052,2 mlrd so‘m va chorvachilikning qiymati esa
2343,3 mlrd so‘mga teng bo‘lsa, qishloq xo‘jaligini ikki tarmoq bo‘yicha
foizlardagi tarkibini hisoblang.
Yechish:
Ushbu hisoblashlarni amalga oshirayotganda bir necha usullarni
qo‘llash mumkin. Masalan, quyidagicha:
ketma-ket amallar bajarish orqali:
1. Dehqonchilik: 3 052,2 mlrd so‘m + 2 343,3 mlrd so‘m = 5 395,5 mlrd so‘m
3 052,2 mlrd so‘m ∙ 100 % = 305 220
305 220 : 5 395,5 mlrd so‘m = 56,6 %
Demak, umumiy qishloq xo‘jaligi tarkibida dehqonchilikning ulushi 56,6
foizni tashkil etib, puldagi miqdori 3 052,2 mlrd so‘mga teng.
2. Chorvachilik: 3 052,2 mlrd so‘m + 2 343,3 mlrd so‘m = 5 395,5 mlrd so‘m
2 343,3 mlrd so‘m ∙ 100 % = 234 330
234 330 : 5 395,5 mlrd so‘m = 43,4 %
Demak, Umumiy qishloq xo‘jaligi tarkibida chorvachilikning ulushi 43,4
foizni tashkil etib, puldagi miqdori 2 343,3 mlrd so‘mga teng.
proporsiya qilish usuli orqali:
a) dehqonchilikning puldagi ifodasi – 3 052,2 mlrd so‘m;
b) chorvachilikning puldagi ifodasi – 2 343,3 mlrd so‘m;
c) umumiy puldagi ifoda: 3 052,2 + 2 343,3 = 5 395,5 mlrd so‘m;
d) proporsiya usulidan foydalaniladi:
1) dehqonchilik:
2) chorvachilik:
5 395,5 mlrd ---------------- 100%
5 395,5 mlrd ---------------- 100%
3 052,2 mlrd ---- x =
≈ 56,6%
2 343,3 mlrd---- x =
≈ 43,4%
