Nuqta va uning qo’llanishi

IKKI NUQTA VA UNING QO’LLANISHI.
Ikki nuqta o‘zbek yozuvida XIX asrning oxiri va XX asrning boshlaridan e’tiboran ishlatila boshlangan. U quyidagi o‘rinlarda ishlatiladi:

1. 
   Shaklan tugallangan, lekin mazmunan keyingisi birinchisining uzviy davomi sanalgan bog‘lovchisiz qo‘shma gaplardan so‘ng:
   

• 
  Ajab zamon bo‘ldi-da: olimi chetda qolib, zolimlari olimlik da’vosi bilan chiqa boshladi. (Erkin A’zamov. “Jannat o’zi qaydadir?!”. 6-bet)
  
• 
  Ertalab turib bir azobda eshik-derazasini mahkamladi, keyin qo‘lida ul-bul solingan yelimxalta, darvozasi oldida g‘ujanak bo‘lib yo‘l poylamoqqa tushdi: zora biron moshina o‘tib qolsa! (Erkin A’zamov. “Jannat o’zi qaydadir?!”. 10-bet)
  

2. 
   Ko‘chirma gapdan oldin kelgan muallif gapidan so‘ng:
   

• 
  Bo‘lim mudiri ham bir gapni takrorlagani takrorlagan: «Odam qiling! Odam qilasiz, tamom!» (Erkin A’zamov. “Jannat o’zi qaydadir?!”. 3-bet)
  
• 
  U yoq-bu yoqni ko‘rsatib: «Qalay, ma’qulmi? »— deb so‘radi. (Erkin A’zamov. “Jannat o’zi qaydadir?!”. 5-bet)
  

3. 
   Uyushiq bo‘laklardan oldin kelgan umumlashtiruvchi so‘zdan keyin:
   

• 
  Yozuvchining ishi tayin: mavzu qidirish, qog’oz qoralash, ilhomni chorlash…( Erkin A’zamov. “Jannat o’zi qaydadir?!”. 13-bet)
  
• 
  Boz ustiga, «soqov» moshinkada ko‘chirilgan bu dardisarni poytaxtga qatnab o‘qigan o‘sha yerlik bir adabiyot muallimi o‘zicha tuzatmoqchi bo‘lib battar rasvo qilgan ekan— xuddi a’lochi o‘kuvchining«to‘ppa-to‘g‘ri» yozilgan inshosiga o‘xshaydi: «borgan edi», «kelgan edi», «aytgan edi». (Erkin A’zamov. “Jannat o’zi qaydadir?!”. 3-bet)
  

4. 
   Uslubiy ravonlikni, muxtasarlikni ta’minlash maqsadida turli xil rasmiy ma’lumotlarda, nashr ishlarida ayrim so‘zlardan keyin:
   

• 
  Milliy g‘oya: targ‘ibot texnologiyalari va atamalar lug‘ati. ”Akademiya nashriyoti” . T.: 2007 yil.
  
• 
  Milliy g’oya: asosiy tushuncha va tamoyillar. (fan nomi)
  

5. 
   Hisob-kitob ishida bo‘luv alomati sanaladi:
   

• 
  60:2=?
  
• 
  63:9=?