Nuraliyeva Xafiza Otayevna, Qodirova Dildora Ergashevna, Fayzullayeva Zamira Raxmatovna

Ayrim turdagi kiyimlarga bo„lgan gigiyenik talablar. 
1. Ichki kiyimlar badanni turli tashqi qitiqlovchi, qo‗zg‗atuvchi ta‘siridan va turi 
tuman ifloslanishlardan saqlaydi. 
2. Ichki kiyimlar issiqni himoya qiluvchi yumshoq, pishiq hamda oq rangda 
bo‗lishi kerak. 
3. Qish fasli uchun yupqa yoqi qanopli matolardan tikilishi kerak. 
4. Issiq fasllar uchun viskozali matolardan tikilishi ma‘qul. 
5. Kuylaklar- asosan paxta, ipak va sherst matolardan tikilgan bo‗lishi kerak. 
6. Kostyumlar - tabiiy asosga ega bo‗lgan jun va sintetik tolalar aralashmasidan
tikilgan bo‗lishi kerak. 
7.Tashqi muhit sharoitlariga organizmning holati va bajariladigan ishning turi va 
hususiyatiga mos kelishi kerak. 
8. Kiyim boshni umumiy og‗irligi tana og‗irligining 10% gacha miqdorida 
bo‗lishi kerak. 
9. Kiyim boshni tikilishi va bichilishi tana harakatini cheklamasligi kerak. 
10. Chang va turli iflosliklardan oson tozalanishi lozim. 
11. To‗qilgan yoki tikilgan mato yumshoq, shu bilan birga pishiq bo‗lsin. 
12. Estetik talablarga javob berishi kerak.

---

246 
Polimer materiallarning – hozirgi vaqtda kundaliq turmushda plastika va 
kimyoviy talablar, plyonkalar, emallar, laklar ko‗plab ishlatilmoqda. Bu materiallar 
ko‗p miqdorda uy- joy va sanoat qurilishlarida, santexnika jihozlarini tayyorlashda, 
mebel ishlab chiqarishda, oziq-ovqatda ishlatiladigan yangi idishlar, buyumlarni 
solishda ishlatiladigan qop va yashiklar, kiyim bosh va oyoq kiyimlari 
tayyorlashda keng ko‗lamda ishlatilmoqda. 
Polimer materiallari – deganda yuqori malekulali murakkab organik 
birikmalar tushuniladi. Ko‗pgina kartonlarni olishda asosiy mahsulot sifatida 
ko‗mir, neft, va tabiiy gaz ishlatiladi. Kiyim bosh tayyorlashda ishlatiladigan 
su‘niy tolalar sellyuloza asosiy bunyodga keladi ( viskoza , atsetat, triatsetat). 
Bundan tashqari sintetik poliakrilamid asosida nitron tolalari ham keng 
ko‗lamda ishlatiladi. Nisbatan kam miqdorda polivinilxlorifen ( xlorin) 
polipropilenli, polivinil spirti tolalari qo‗llaniladi. 
Bo‗shliqda harorat 34-37 
0
S etar ekan. Havoning harorati pasayishi bilan 
kiyim osti bo‗shlig‗i harorati ham pasaya borar ekan. 
Paxtadan to‗qilgan matolardan tikilgan kiyimlar osti bo‗shlig‗idan xarorat 
40
0
S dan ham oshib ketar ekan va natijada organizmni issiqlab ketishini vujudga 
keltirar ekan. Shoyi o‗zidan juda ham issiqlikni o‗tkazadi, shuning uchun badanni 
sovuq olishdan himoya qiladi. 
Sintetik gazlamalarda o‗ziga namni olish hususiyati past. SHuning uchun 
yilning issiq kunlarida sintetik tolalardan tikilgan kiyimlarda odam o‗zining xuddi 
sovut kiyib olganday his qiladi. 
Allergik va teri kasalligiga duchor bo‗lgan qariyalar va bolalar sintetik 
tolalardan tikilgan kiyimlarni kiymasliklari kerak. Sintetik tolasi bor kiyimlarni 
uzoq vaqt kiyib yurish mumkin emas, balki ularni har quni yuvib turish tavsiya 
etiladi. Bunday kiyimlarni kir holda ham saqlash mumkin emas, chunki kir 
tolalarga shimishib qolib, uning rangini va ko‗rinishini o‗zgartirib yuboradi.