O ' z be k is to n respublik asi oliy va o'rta m a X s u s ta lim V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

Davosi. Tolali elektrod yordam ida s o ia k bezi diaterm okoagulyatsiya 
q ilin ad i. A g ard a fa q a tg in a c h iq a ru v ch i n ay n in g y u q o ri qism igina 
koagulyatsiya qilinib, bez koagulyatsiyaga uchram asa, retentsion kista 
hosil b o ia d i.
G landulyar xeylitda ko'pchilik bezlar patologik o ‘zgargan b o isa , u 
holda ular jarrohlik y o ii bilan kesib tashlanadi. Kleyn qismidan kesib, 
gipertrofiyaga uchragan s o ia k bezlari olib (yulib) tashlanadi.
A garda ikkilamchi xeylit b o isa , asosiy kasallik davolanadi.
151

---

M eteo ro log ik xeylit
Meteorologik xeylit labning y allig ian ish i bilan kechuvchi kasallik 
hisoblanib, kasallikning asosiy sababi turli xil m eteorologik om illar 
(yuqori yoki quyi darajadagi namlik, havoning ifloslanishi, shamol, sovuq, 
quyosh radiatsiyasi) hisoblanadi. K asallik yilning h ar xil fasllarida 
uchraydi, asosan, ochiq havoda yoki yuqori va quyi haroratli, o 'ta quruq, 
changli havo sharoitida ishlovchilarda kuzatiladi. Kasallik erkaklarda 
uchraydi, sababi ayollar lablarini b o ‘yaydilar, shu sabab ularning lablarini 
bo'yoq meteorologik ta ’sirlardan himoya etadi.
Klinikasi. M eteorologik xeylitda, asosan, pastki lab jarohatlanadi. Lab 
q izil h o s h iy a c in in g b a rc h a y u z a si g ip e re m iy a la n a d i, y engil 
infiltratsiyalanadi, ko'pgina m ayda kepaklar bilan qoplanadi, bemorlarni 
ko'pincha lab qurishi yoki «tirishishi» bezovta qiladi. Kechishi surunkali, 
juda kam hollarda yomon jarohatga aylanadi, k o ‘proq rak oldi kasalligiga 
o'tadi.
Etiopatogenezi. K asallikning asosiy sabablari - yuqori yoki quyi 
h a ro ra t, havo nam ligining o 't a y u q o ri yoki past b o 'lish i, intensiv 
insolyatsiya, shamol, xonaning changligi va boshqalar.
Tashxisi. Kasallik allergik kontaktli xeylit va aktinik xeylitning quruq 
turiga o ‘xshash kechadi. K ontaktli allergik xeylitda yuqori va pastki lab 
qizil hoshiyasi barobar jarohatlanib, jarohatning lab terisiga ham o'tishi 
k u z a tila d i. Q iy osiy ta s h x is d a a n a m n e z k a tta a h a m iy a tg a ega. 
M eteorologik xeylitda va aktinik xeylitning quruq turida anamnez hal 
qiluvchi rol o'ynaydi, sababi ikkala xeylitda kasallik sababi insolyatsiya 
bo'lishi mumkin. Aktinik xeylit ko'pincha qisqa muddatli insolyatsiyadan 
so'ng, sensibilizatsiya oqibatida vujudga keladi.
Davosi. M um kin qadar kasallik chaqiruvchi omilni y o 'qo tish yoki 
kamaytirish zarur. Vitaminlardan B,, B6, B(2, PP tayinlanadi. Lab qizil 
hoshiyasiga gigiyenik lab pomadasi surtiladi yoki nurdan himoyalovchi 
krem, m azlar qoilaniladi. Kuchli rivojlangan yallig'lanishlarda 0,5 % li 
prednizolon m alhami qo'llaniladi.