O. Ýazmyradowa, A. Nabatowa KÄrhananyň ykdysadyýeti

Bäsdeşlige ukyplylygyna seljerme geçirmegiň we baha
bermegiň maksadyny kesgitlemek
Bazara marketing barlaglar
Önüme bolan talaby düzmek
Kadalaýyn parametrleri seljermek
Meňzeş önümleriň toparyny düzmek
Binýatlyk nusgalary saýlap almak
Sarp ediş bahalaryny seljer­
mek. Aýratyn we toparlaýyn 
görkezijilerini hasaplamak
Önümiň bäsdeşlige ukyplylygynyň integral 
görkezijisini hasaplamak
Nusgalyklar bilen deňeşdirilende önümiň 
bäsdeşlige ukyplylygy barada netije
Baha bermegiň
maksatlaryna 
laýyklykda çözgüt
Bäsdeşlige ukyply­
lygy ýokarlandyrmak 
boýunça tehniki­ 
­ykdysady çözgütleri 
işläp taýýarlamak
Tehniki derejäni seljermek. 
Aýratyn we toparlaýyn 
görkezijilerini seljermek
Guramaçylyk – täjirçilik 
görkezijileri seljermek
Baha bermäge degişli önümiň
parametriniň sanawyny kesgitlemek
20-nji surat. Önümiň bäsdeşlige ukyplylygyna baha
bermegiň şekili

---

121
Önümiň hiline hem­de onuň tehniki derejesine seredilýän önümiň aýratyn we topar­
laýyn görkezijilerini binýatlyk nusganyň degişli gör kezijileri bilen deňeşdirmek arkaly 
baha berlip bilner. 
Önümiň bäsdeşlige ukyplylygynyň integral görkezijisini kesgitlemegiň esasynda hil 
görkezijileri boýunça tehniki derejäniň jemi indeks parametri hökmünde hasaplanan jemi 
peýdaly netijäniň we önümi satmak, peýdalanmak (sarp etmek) üçin sarp ediş bahasy bo­
ýunça jemi indeks parametri hökmünde hasaplanan doly harajatla ryň gatnaşygy ýatýar. 
Önümiň bäsdeşlige ukyplylygynyň integral görkezijisini hasap lamagyň we ykdysady 
görkezijileri seljermegiň esasynda önümiň bäsdeşlige ukyplylygy barada netije çykarylýar. 
Oňyn baha bolan ýagdaýynda (baha berilýän önümiň görkezijileri binýatlyk nusgalygyň 
görkezijisinden ýokary bolanda) kärhana taslamak, işläp taýýarlamak, öndürmek, bazara 
çykmak we ş.m. barada çözgüt kabul edýär. Ýaramaz baha bolanda önümiň bäsdeşlige 
ukyplylygyny ýokarlandyrmak boýunça goşmaça tehniki­ykdysady çäreler işlenip taýýar­
lanylýar.