O. Ýazmyradowa, A. Nabatowa KÄrhananyň ykdysadyýeti

Kärhananyň ýolbaşçysy
A bölüminiň
ýolbaşçysy
Işgärler 
Maliýe 
Meýilnamalaşdyrmak
Marketing
Önümçilik 
..................
Işgärler 
Maliýe 
Meýilnamalaşdyrmak
Marketing
Önümçilik 
..................
B bölüminiň 
ýolbaşçysy
Işgärler 
Maliýe 
Meýilnamalaşdyrmak
Marketing
Önümçilik 
..................
Ç bölüminiň
ýolbaşçysy
6-njy surat. Guramanyň diwizional görnüşi
Diwizional guramaçylyk gurluşy üçin dolandyryş wezipeleriniň merkezden aýrylma­
gy häsiýetlidir, şunda önümçilik birliklerine esasy dolandyryş wezipelerini (hasaba alyş, 
meýilnamalaşdyrmak, maliýe taýdan dolandyrmak, marketing we ş.m.) durmuşa geçirýän 
özbaşdak gurluşlar berilýär. Bu bolsa önümçilik birliklerine öz önümlerini iş läp taýýarla­
mak, öndürmek we ýerleşdirmek bilen bagly wezipeleri özbaşdak çözmäge mümkinçilik 
berýär. Şeýle ýagdaýda kärhananyň ýokary ýolbaşçylary strategik wezipeleri goýmak we 
çözmek mesele sinde ünsüni jemläp bilýär.
Guramaçylyk gurluşynyň şu görnüşine geçilmegini aşakdaky ýagdaýlar şertlendirdi:
– telekeçilik işiniň diwersifikasiýasynyň ösmegi;
– dolandyryşyň ýöriteleşmegi;
– halkara zähmet bölünişigi;
– orta derejäniň menejerleriniň maglumatlylyk derejesiniň, öz le rine berýän baha­
larynyň we garaşmalarynyň ýokarlanmagy. 
Diwizional gurluş çyzyklaýyn­funksional gurluşdan ýokary derejede çeýeligi bilen 
tapawutlanýar, bu bolsa çözgütleriň tiz kabul edilmegini üpjün edýär we bazar konýunktu­
rasynyň tiz üýtgeýän we teh nologik täzelikleriň girizilýän şertlerinde onuň artykmaçlygy 
bolup durýar. Iki gurluşyň esasy artykmaçlyklary 1­nji tablisada görkezilýär.

---

31
Gurluşyň ýetmezçiliklerine aýry­aýry birlikler bilen tutuşlygyna alanyňda kärhananyň 
bähbitleriniň gapma­garşylygyny, dolandyryş we zipeleriniň gaýtalanmagyny (dolandyryş 
apparatynyň giňelmegi we tygşytlylygyň pesligi) degişli edýärler. Kärhananyň giňelmegi 
bilen bu dolandyryşyň ýitirilmegine getirip biler. 
1-nji tablisa