O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

uchun nisbatan kam suv sarflanadi.

---

Ekinni parvarish qilish. L alm ik o rlik d a ekin zo r yovvoyi suli bilan 
zararlangan b o is a , Pum a-super gerbitsidi (7.5 %) 0,87-1,2 kg/ga m e’yorda 
tuplanish bosqichida sepiladi. Hozirgi paytda ikki pallali begona o ‘tlar 
g ranstar gerbitsidi 20 g/ga m e’yorda q o ila n ily a p ti. Zang va um um an 
zam burug1 kasalliklariga qarshi tilt, foddikyur, bayleton (gektariga 0,3-
0,5 kg m e’yorida) q o ilanilad i.
Z ararku n an d alardan zararli xasva, g‘alla qarsildoq q o ‘n g ‘iz, g‘alla 
shilimshiq q urti (piyavitsa), tripslar, y o ‘l-yo‘l g‘alla burgasi, g‘alla biti 
va boshqalar uchraydi. U larga qarshi Detsis, K arate, Zolon (gektariga
0,25-0,711) ishlatiladi. Pestitsidlam i q o ila sh d a ON-400, OPSh-15, OVT- 
IV va aviatsiyadan foydalaniladi.
D on sifatini oshirish uchun barg tashxisi asosida azotli o ‘g‘itlar bilan 
barglar orqali oziqlantiriladi, hosil bir bosqichli yoki ikki bosqichli usulda 
y ig ish tirib olinadi.
SA V O L L A R
1 .B a h o rg i b u g ‘d o y n in g 'aham iyati, ek in m a y d o n la r i va 
hosildorligi.
2 .B a h o rg i bu g'doyn in g b io lo g ik x u su siy a tla ri va navlarini 
ta ’riflang.
3. Bahorgi b u g ‘doy yetishtirish agrotexnikasini tushuntiring.
3.2. Bahorgi arpa
Xalq xo‘jaligidagi ahamiyati. Bahorgi arpa m uhim oziq-ovqat, yem- 
xashak va texikaviy ekin. U ning donidan arpa yormasi, perlovka, un 
tayyorlanadi. A rp a unini 20-25 % b ug ‘doy yoki jav d a r uniga q o ‘shib 
non tayyorlashda ishlatiladi.
D o n id a o ‘rta c h a 12 % o qsil, 5,5 % kley k o v in a, 64,6 % azotsiz 
ekstraktlanadigan m oddalar, 2,1 % yog‘, 13 % suv, 2,8 % kul bor.
Bahorgi arpa cho‘chqalar, otlar uchun yaxshi konsentrat yem. Uning
1 kg donida 1,2 kg oziqa birligi bor. Bu ekin pivo va spirt sanoatining 
asosiy xom ashyosi. Pivo tayyorlash uchun, ayniqsa, ikki qatorli, t o i a
yirik donli (8-10 %), unib chiqish energiyasi yuqori (95%, 4 kun) o ‘stirilgan 
arpa eng yaxshi xom ashyo hisoblanadi.
A rp a eng qadim iy ekin. Arxeologik topilm alarning k o ‘rsatishicha, 
a rp a b u g 'd o y bilan bir q a to rd a tosh d avridan beri ekib kelinm oqda.

---

M is rd a 5 m in g yil m u q a d d a m a rp a y e tis h tirilg a n . X ito y , Ita liy a , 
G erm aniyada ham eramizdan oldin arpa o ‘stirilgani m a ’lum.
0 ‘zbekiston hududida arp a 4-5 ming yil m uqaddam sug'oriladigan 
dehqonchilikda yetishtirilgan.
A rpa ju d a tezpishar va m oslashuvchan ekin. Uni Pom irning 3000 m 
balandligida, U zoq Shimolda, M arkaziy Osiyoning toshli m intaqalarida 
barqaror hosil beradigan ekin sifatida yetishtiriladi.