Олий математика сизга та=дим этилаётган мазкур маъруза матнларида «Олий математика»


Download 0.84 Mb.
bet18/62
Sana19.02.2023
Hajmi0.84 Mb.
#1214302
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   62
Bog'liq
ОЛИЙ МАТЕМАТИКА ФАНИНИНГ АСОСИЙ ВАЗИФАЛАРИ, УНИ АМАЛИЙ МАСАЛАЛАРНИ ЕЧИШДАГИ

Саволлар:

  1. Матрица тушунчаси ва уларнинг турларини келтиринг.

  2. Матрицанинг рангига таъриф беринг.

  3. +ачон тескари матрица мавжуд былади?



9-МАВЗУ:ЧИЗИ+ЛИ ТЕНГЛАМАЛАР СИСТЕМАСИНИ МАТРИЦАВИЙ УСУЛДА ЕЧИШ. КРОНЕККЕР-КАПЕЛЛИ ТЕОРЕМАСИ.
Режа.

  1. Чизи=ли тенгламалар системасини матрицавий усулда ечилиши.

  2. Кронеккер-Капелли теоремаси.

Адабиётлар: 1, 3, 6, 8.
1. Чизи=ли тенгламалар системасини матрицавий усулда ечилиши.
Бизга 3 номаълумли 3 та чизи=ли тенгламалар системаси берилган былсин.
а11х112х213х31
а12х122х223х32 (1)
а31х132х233х33
+уйидаги матрицаларни киритамиз:
а11 а12 а13 х1 С1
А= а21 а22 а23 Х= х2 С= С2
а31 а32 а33 х3 С3
У щолда (1) системани матрицаларни хоссаларидан фойдаланиб, ушбу АХ=С (2) кыринишида ёзиш мумкин. (2) тенглама (1) системани матрицавий ёзилишидир. Агар А  0 былса, у щолда А матрицага тескари А-1 матрица мавжуд былиб, берилган (2) система ягона ечимга эга былади. (2) тенгламани щар икки томони А-1 га кыпайтирамиз:
А-1 А Х=А-1С. Маълумки, А-1 А=Е щамда ЕХ=Х былгани учун ундан Х-1 С (3), яъни (1) системани матрицавий ечими келиб чи=ади. Мисол: ушбу
7х1+2х2+3х3=13
9х1+3х2+4х3=15
5х12+3х3=14 системани матрицавий усулда ечилсин.
Ечиш: бу системани матрицавий кыриниши АХ=С былади. Бу ерда
7 2 3 х1 13
9 3 4 х2 15
А = 5 1 3 Х= х3 С= 14
система учун А махсусмас матрица 7 2 3
А = 9 3 4 =30
5 1 3
б ылганлигидан чизи=ли тенгламалар системаси ягона ечимга эга.
Демак, А матрицага тескари матрица мавжуд. 5 -3 -1
А-1= 1/3 -7 6 -1
-6 3 3.
Бу ерда Аij-алгебраик тылдирувчилар ытган мавзуларда тушунтирилган йыл билан топилади. У щолда Х=А-1С ёки
х1 5 -3 -1 18 6 2
х2 =1/3 -7 6 -1  15 =1/3 -15 = -5
х3 -6 3 3 14 9 3
3 . Демак системасини ечими х1=2, х=-5, х3=3.

  1. Кронеккер-Капелли теоремаси.

Айтайлик n номаълумли m та тенгламалар системаси берилган булсин.
а11х112х2+...+a1nxn=c1
a21x1+a22x2+...a2nxn=c2 (1)
am1x1+am2x2+...amnxn=cm Системани асосий ва кенгайтирилган матрицаларини тузамиз:
a11 a12 ... a1n a11 a12 ... a1nc
А= a21 a22 ... a2n В = a21 a22 ... a2nc2
am1 am2 ... amn am1 am2 ... amncm
Умумий щолда (1) чизи=ли тенгламалар системаси биргаликда былиши учун яъни система ечимга эга былиши учун зарур ва етарли шарт мавжуд.
Кронеккер - Капелли теоремаси.

Download 0.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling