Xalqaro bozordagi holat. Bu tashqi bozor konyunkturasi bo‘-lib, bu yerda narxiarni pasayib va oshib turishi eksporti katta mamla-katlardagi iqtisodiy o‘sishga ta’sir etadi. Eksport tovarlari narxi oshsa YalM hajmi ortadi. Bordi-yu, ular pasaysa, YalM hajmi ham qisqaradi. Masalan, 2003—2005-yillarda jahon bozorida neft nar-xining shiddat bilan o‘sishi uni eksport qiluvchi mamlakatlar iqti sodiy o‘sishiga katta hissa qo‘shdi.
Demografik vaziyat. Iqtisodiy o‘sish jon boshiga hisoblangan YalM ning ko‘payishini bildirar ekan, bu aholining soniga ham bog‘liq bo‘ladi. YalM jon boshiga ortib borishi uchun, ishlab chiqa-rish aholi soniga nisbatan tezroq o‘sib borishi zarur. Agar aholi 2 % o‘sib, ishlab chiqarish 5 % o‘ssa, jon boshiga YalM 3 %ga ortadi. Aholi 0‘sishining sustlashuvi iqtisodiy o‘sishga ko‘mak bersa, uning tez o‘sishi aks natijaga keltiradi. Shu bois, iqtisodiy o‘sishga erishish uchun aholining o‘sishi tartiblanib turishi talab qilinadi.
Iqtisodiy o‘sishning omillari bir xil amal qilmaydi, shu vajdan ular iqtisodiyotga har xil hissa qo‘shadi. Ularning aksariyat qismi mehnat unumdorligini oshirish orqali iqtisodiyotni rivojiantiradi.
15.5. Iqtisodiy ofsish tuiiari
Iqtisodiy o‘sish unga turli omillar ta’siriga qarab har xil kechadi. Iqtisodiy o‘sishning 3 turi mavjud, bular resurstalab, resurstejam va aralash usullar. Ulardan har birini ko‘rib chiqamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
