O’qo’v qo’llanma Oliy o’quv yurtlararo ilmiy-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengash Prezidiumi tomonidan nashr etishga tavsiya qilingan

Rejalar turli xil belgilar asosida bir necha xilda bo’ladi:

• Muddati bo’yicha - uzoq muddatli strategik reja, joriy (1-3 y) yil uchun tuziladigan reja va qisqa muddatli operativ reja kunlik, oylik va bir yillik rejalarx;
• Rejalashtirish ob’ekti bo’yicha korxona rejasi (biznes-reja), tsex, uchastka, ish joylari va brigadalar bo’yicha.
• Hujjat turlari bo’yicha - reja, programma, loyiha, prognoz rejalar, buyurtma;
• Naryad rejalar;

Operativ rejalar korxona ichidagi tsex, uchastka va ish joylari bo’yicha ishlab chiqarish faoliyatini amalga oshirish uchun qo’llaniladi. Bunday reja ishlab chiqarishni kun, oylar mobaynida mq’tadil, bir ritmda borishini nazorat qilish, ta’minlash, xo’jalik majburiyatlarini o’z vao’tida bajarilib borishini kuzatish uchun zarur bo’ladi.

5.2. Rejalashtirish asoslari
Rejalashtirish asoslari bo’lib quyidagilar xizmat qiladi:

• Ko’zlangan maqsadga erishish uchun korxona ixtiyorida turgan iqtisodiy shart- sharoitlarni, ishlab chiqarish imkoniyatlarini baholash;
• Reja davrida muhim o’rin tutadigan bozor xususiyatlarini o’rganish, baholash;
• Raqobat darajasini bilish;
• Korxona kirgan tarmoq xususiyatini hisobga olish;
• Korxonaning o’zini yirikligi;
• Mamlakatning iqtisodiy rivojlanishi holatini hisobga olish.
• Reja topshiriqlarni to’g’riligini, optimalligini asoslashda norma va normativlar muhim o’rin tutadi. Ularsiz reja tuzish mumkin emas.

Texnik-iqtisodiy norma va normativlar korxona ixtiyorida turgan turli xildagi resurslardan – xoashyo, materiallar, yoqilg’i, energiya, asbob-anjomlar, mehnatidan, ishchilarning ish vao’tidan, mashinalarning ish vao’tidan, korxona qo’vvatidan unumli
foydalanish me’yorini qo’rsatadi. Norma va normativlar korxonada tejamkorlikni ta’minlovchi, resurslarni o’rniga qo’yib isrof qilmay foydalanishni va umuman
xarajatlarni kamaytirib mehnat unumdorligini oshirish zaruriyatini talab etadi