“O‘quvchilarning tabiiy-ilmiy savodxonligini baholashda xalqaro dasturlar va taqqiqotlar” o‘quv kursining

Javob:199
To‘rtinchi va beshinchidarajali masalalar1.DNK molekulasining tarkibida 
3000 adenin nukleotidi bor. Adenin nukleotidi umumiy nukleotidlaming25% tashkil 
qilsa, DNK fragmenti asosida sintezlangan oqsil molekulasidaning og‘irligini 
toping. 
 Yechilishi: komplementarlik prinsipiga binoan masalani yechimi hisoblab 
topiladi. 
DNK molekulasi tarkibida 3000 ta A – xuddi shuncha ya’ni 3000 ta T ham 
bo‘ladi. 
DNK molekulasi tarkibida 3000 ta A-25 % ni tashkil etishini nazarda tutgan 
holda DNK dagi umumiy nukleotidlaming sonini aniqlaymiz. 

---

25% – 3000 ta 
100% – x=12000 ta umumiy nukleotid bor ekan. 
DNK molekulasi ikkita zanjirdan iboratligini hisobga olgan holda umumiy 
nukleotidlar sonini ikkiga bo‘lamiz va DNK ning bir zanjiridagi nukleotidlar soni 
aniqlanadi, bu natija esa DNK ni uzunligini aniqlashda asos hisoblanadi. 
12000 : 2 = 6000 ta (nukleotid DNK ning bir zanjiridagi nukleotidlar soni). 
6000 :3 =2000 ta aminokislota 
2000 × 120= 240000 D 
Javob:DNK fragmenti asosida sintezlangan oqsil molekulasidaning 
og‘irligini 240000 D ga teng 
2. Ma’lum bir oqsil bo‘lagida 37 ta peptid bog‘ mavjud. Shu oqsil haqida 
axborot saqlovchi DNK dagi 2-6-9 juft nukleotidlar duplikatsiyaga uchradi. 
Shundan so‘ng hosil bo‘lgan oqsildagi aminokislotalar sonini aniqlang.
Yechilishi:  
37+1=38 aminokislota 
38 × 3 = 114 ta bu i-RNK dagi yoki DNK ning sintezlangan zanjiridagi 
nukleotidlar 
Lekin 3 juft N duplikatsiyaga uchragan (ortgan): 114+3=117
117 : 3 = 39 
Javob:oqsildagi aminokislotalar sonini 39 ta 
3.DNK dagi umumiy H bog‘lari soni 810 tani tashkil qilsa va ulardagi A va T 
lar orasidagi bog‘lar G va S orasidagi bilan tegishli ravishda 1:1,25 bo‘lsa, ushbu 
gendan sintezlanadigan oqsilning tarkibidagi aminokislotalar orasidagi peptid 
bog‘lar soni i-RNK dagi nukleotidlar orasidagi fosfodiefir bog‘laridan qanchaga farq 
qiladi?
Yechilishi:  
1)A -- T1 
G -- S1,25 
2) 810 : 2,25=360 H ( A+T) 
3) 360 ×1,25=450 H (G+S) 
4) 360 : 2=180450 : 3=150 
Fosfodiefir bogʻ nukleotidlardan RNK da 1 taga DNK da esa 2 taga kam 
boʻladi.7 
5) 180+150=330 
330-1=329 fosfodiefir bogʻ 
6) 330/3=110 
110-1=109 peptid bogʻ 
Farq 329-109=220 
Javob: oqsilning tarkibidagi aminokislotalar orasidagi peptid bog‘lar soni 

---

 i-RNK dagi nukleotidlar orasidagi fosfodiefir bog‘laridan 220 ta farq qiladi.