Организимни асосий тизимларни функциоанал ҳолатини баҳолаш усуллари. Нафас, вегетатив нерв системаси, юрак қон томир тизимларни функционал ҳолатини баҳолашда қўлланиладиган синамалар
Юрак қон томир тизими текшируви баѐнномаси
Download 35.82 Kb.
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Мартине -Кушелевский синамаси.
|
Юрак қон томир тизими текшируви баѐнномаси
Ф.И.Ш. _______________________________________Ёш _______ йил Спорт тури ________________________Спорт разряди __________ Спорт стаж (йил) ___________ сана _______________ Шикояти_________________________________________________________ Анамнезга қўшимча ___________________________________________ ________________________________________________________________ 1. Пулс текшириш: Пулс ____,____, ____, ____,____, ____ та 10 секунтда; Пулс ______ мин-1 Пулс характеристикаси:__________________________________________ _______________________________________________________________ 2. Артериал қон босимни аниқлаш: АҚБ сист = ____________ мм. см. уст. АҚБдиост = __________мм. см. уст. Артерал қон босимни баҳолаш:__________________________________ 3.Икки кўпайтиришни ҳисоблаш: ДП (Икки кўпайтириш) = (ЮҚСАҚБ сист)/100. Баҳолаш:________________________________________________________ 4. Пулс босимни ҳисоблаш: ПБ = АҚБсист – АҚБ диаст, мм. см. уст.. ПБ = 5. Зарб хажмини хисобаш: ЗХ = 90,97 + 0,54 Пулс босим – 0,57 АҚБдиаст – 0,61 Ёш, мл ЗХ = 6. Минутлик қон айланиш хажмини хисобаш: Қон МХ = (ЮҚС ЗХ)/1000 , л/мин Қон МХ = 7. Тана юзасини майдонини хисоблаш (S): S = (Вазн +100 + (Бўй – 60)) /100, м2 S = 8. Юрак индексини хисоблаш ЮИ = Қон МХ / S , л/мин/м2, ЮИ = 9. Қон айланиш типи __________________________________________ Нисбатан тинчлик ҳолатида юрак қон томир тизими фаолияти ҳақида Хулоса: _________________________________________________ _______________________________________________________________ 88 Мартине -Кушелевский синамаси. Текширилувчи тинч ҳолатда ўтиради ва унинг пулси 10 сониялик интервал билан 3 марта саналади, яъни пулс стабиллашгунча. Сўнгра унинг қон босими ўлчнади. Кейин манжетни ечмаган ҳолда текширилувчига 30 сония ичида 20 марта ўтириб туриш буюрилади. Ўтириб туришдан сўнг дарҳол текширилувчи ўтирадида, унинг пулси биринчи 10 сония ичида саналади. Бу биринчи дақиқанинг қолган 50 сониясида қон босими ўлчнади. 2-дақиқанинг ҳар бир 10 сониялик оралиқларида яна пулс санаб борилаверилади, агар 2-дақиқада пулс стабиллашмаса, 3-дақиқага ўтилади ва яна ҳар 10 сонияда пулс саналади, қачонки стабиллашгунча, яъни 3 марта бир хил сон олингунича. Пулс стабиллашгандан сўнг синама охирида яна бир бор қон босими ўлчнади. Натижалар графаларга ѐзилади. Масалан: 20 марта ўтириб туриш синамасидана кейнги ѐзиш схемаси. ЮҚС (биринчи вариант) 12,12,12; ЮҚС (иккинчи вариант) 12,13.12,13; АҚБ122/74; 119/72 мм см.уст.
89
% тикланиш даври биринчи 10 секундида ЮҚС ошиши = 50% % систолик АҚБ ошиши = 29% % диастолик АҚБ ошиши= 0% % пулс АҚБ ошиши= 55% Юрак қон томир тизими кўрсаткичларини тикланиш вақти – 3 мин. АҚБ ва ЮҚС кўрсаткичлари динамикаси фақат тикланиш даврини 1 миунутигача хисоблаш олиб борилади. Жисмоний юкламага юрак-қон томир тизимининг реакция типлари Синамани баҳолаш мезонлари бўлиб, пулс қўзғалувчанлиги ва қон босимини юкламага бўлган реакция характери ҳисобланади. Пулс қўзғалувчанлиги – пулснинг дастлабкисига нисбатан тезлашуви, фоизларда ифодаланилади; соғлом одамларда бу 60-80% дан ортмайди. Қон босимининг юкламага бўлган реакция характери қуйидаги мумкин бўлган 5 та типлардан бирида ифодаланади: 1. Нормотоник тури реакциясида пулс тезлашиши билан бирга систолик босимни сезиларли даражада кўтарилиши (30% гача) билан характерланади, диастолик босим ўзгармайди ѐки бир оз пасаяди, пулс босими кўпаяди. 2. Астеник тури реакцияси пулсни сезиларли тезлашиши (қўзғалиши 100% дан ортиқ), систолик босим кам ѐки умуман кўтарилмаслиги, баъзан пасайиши билан характерланади. Қон дақиқалик ҳажмини кўпайиши юрак қисқаришлар тезлашиши ҳисобига бўлади. Астеник реакция юрак қисқаришини пасайиши билан изоҳланади. 3. Гипертоник тури реакциясида пулс нормотоник реакцияга нисбатан кўпроқ тезлашиши билан, систолик босимнинг тез кўтарилиши билан характерланади. Бу реакция НСД гипертоник турида ва ортиқча машғулот қилинганда учрайди. 4. Дистоник тури ―тугалланмаган тон‖ феномени билан характерланади (бунда қон босими 0 га тушгунча тон эшитилади). 90 5. Поғонали тури реакцияси. Систолик босим юкламадан кейин дарҳол кўтарилмайди, балки тикланиши 2-3 дақиқада максимал даражага етиши билан характерланади. Соғлом одамларда қон босим ва юрак қисқаришлари сони 3 дақиқа ичида дастлабки ҳолатига келади. Download 35.82 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|