Ot kishnagan oqshom (qissa)

www.ziyouz.com kutubxonasi 55
65
Samad chavandoz ko‘pkarining olgan-olganini— oxirini oldi.
Qaytishimizda barimizni uyiga aytdi. Samad chavandoz uyi oldiga kelganimizda o‘ylanib
qoldim. Mendan bo‘lak chavandozlar uyi yaqin bo‘ldi. Chavandozlar otlarini bog‘laydi-yu,
keladi.
Bizniki xiyla olisda bo‘ldi. Tarlonni uyimizga bog‘lab kelaman degunimcha, qozon ikki
qaynaydi. Chavandozlar mening yo‘limga qarab o‘tirmaydi. Go‘shtni yeydi-qo‘yadi!
Yana tag‘in, erinib, kelolmasligim-da bor.
O‘ylab-o‘ylab, qoladigan bo‘ldim. Nafs qurg‘ur yomon-da!
Tarlonni darvoza ustuniga bog‘ladim. Ko‘pkaridan olgan gilam, to‘nlarni egardan oldim.
Shunda, ko‘chadan kenja qaynimiz Qoraqul o‘tdi.
— Yo‘l bo‘lsin? — dedim.
— Siznikiga, — dedi qaynim.
— Ma, Tarlonni-da ola ket, — dedim.
Qaynimni oyog‘idan olib, otga mindirib yubordim.
Samad chavandoznikida yonboshlab olib, tana ilik so‘rdim.
Chavandozlar bo‘lib o‘tmish ko‘pkari gurungini qildi. Otlarga ta’rif berdi. O‘zlaridan
o‘tgan xatoliklarni betlarga aytdi. Yaxshiliklarini yodladi. Bir-birlari yelkalariga qoqdi,
tizzalariga shapatiladi.
— Ay, yasha-e, yasha! — dedi.
Chavandozlar hamroz bo‘ldi. Bir-biriga aql bo‘ldi.
Samad chavandoz mixda osig‘liq do‘mbirasini oldi. Tinqillatib-tinqillatib sozladi. Chertibchertib
boshladi.
Xayollarga g‘arqob bo‘lib yonboshlab yotib edim, gal menga keldi. Men chordona qurib
o‘tirib oldim. Bilaklarimni turdim. Do‘mbirani sozimga soldim. Hakkalabosimhakkalabosim
nag‘malardan chaldim. Chavondozlar ko‘nglini qitiqladim.
Samad chavandoz o‘tirgan yerida yelkalarini qoqib-qoqib o‘ynab qo‘ya berdi!
So‘zni so‘zga cho‘qishtirdim, gapni gapga urishtirdim, otlarni nag‘malarga soldim. Otlar
ashula bo‘ldi! Ahay-ahay!
Bul sag‘ringga qarayman
Kuyovli qiz yotguday,
Burningdan chiqqan damingga
Karrak bossa yonguday,
Quloqlaring orasidan
Qo‘shtegirmon suv o‘tguday!..
Birodarlar, ashula ichidagi ot bor-ku? O‘sha o‘zimizning Tarlon, ha!
Ana, Tarlon dirk-dirk o‘ynadi. Beponyon Vaxshivor adirlariga qarab kishnadi. Zalvorli
adirlardan aks sado keldi...
Yo, sizning otingiz-da bizning Tarlondaymi? Bizning Tarlonga kelbat beradimi? Unda,
sizning otingiz-da ashula bo‘libdi-da? Ahay-ahay!
Hadeb otni ashula qila berish bo‘lmas! Endi chavandozlarga-da o‘tayin! Kimni ashulaga
solsam ekan? Shu burchakda o‘y surib o‘tirgan Odina chavandozni ashulaga
solsammikin? O‘ttizni urib qo‘ydi, hali-da uylanmadi! Bir qitig‘iga tegayin! Zora, yigitlik
g‘ururi varaja qilsa! Ahay-ahay!
Qidirib chopsang biror kun
Ot kishnagan oqshom (qissa). Tog’ay Murod