O`zbek tili morfologiyea so`z tarkibi

Mayl shaklining 3 ta turi bor: 
1. Xabar mayli – maxsus qo’shimchasi yo’q (zamon va shaxs-son olinadi) 
2. Buyruq-istak mayli: -ay, -gin, -sin, -aylik, -ingiz, -sinlar
3. Shart mayli – sa – sa edi/ekan = istak. –sa kerak = gumon 
Shaxs-son shakllari. Fe’lda ifodalangan harakat yoki holatning bajaruvchi shaxsini, bu shaxsning 
bitta yoki ko’p ekanligini bildiruvchi shakllari shaxs-son shakllari sanaladi. Fe’llarning I va II shaxsi 
maxsus shakllar orqali ifodalanadi, III shaxsda esa zamon qo’shimchalari shaxs ma’nosini
ifodalaydi. O’tgan zamonning -di hamda kelasi zamon shart mayli -sa shakllaridan so’ng -m, -ng, - k, -
ngiz qo’shimchalari; ravishdosh, sifatdosh shakllari hamda sof fe’lning hozirgi zamon shakllaridan 
so’ng -man, -miz, -san, -siz qo’shimchalari qo’llaniladi. 
Shaxs son shaklining 2 ta 
turi bor: 
 
 
 
 
 
 
 
1. –di va –sa qo’shimchasidan 
keyin:
(i)m, (i)ng,
(i)k 
(i)ngiz 
lar 
2. Boshqa hammasidan keyin: man, san,
di,
miz,
siz,
dilar 
OT 
Ot nom bildiruvchi so’z turkumi bo’lib, shaxs, narsa, joy ma’nolarini anglatadi va ”kim?”,
“nima?”, “qayer?” so’roqlariga javob bo’ladi. “Kim?” so’rog’i shaxsni bildiruvchi so’zlarga, “nima?” 
so’rog’i narsa, faoliyat-jarayonni bildiruvchi so’zlarga, “qayer?’ so’rog’i joy nomini bildiruvchi so’zlarga 
beriladi. Shunga ko’ra otlar shaxs otlari, narsa otlari, faoliyat-jarayon otlari, o’rin-joy otlariga 
bo’linadi. 
Otlar tuzilishiga ko’ra turlari. 
SODDA OT. Faqat bir asosdan tarkib topgan otlar sodda ot hisoblanadi. Masalan: uy, yer, tosh, tuz,
daraxt. Ikki va undan ortiq asosdan tarkib topgan otlar