O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi indd
Download 2.5 Mb. Pdf ko'rish
|
O zbekiston Milliy Ensiklopediyasi - R harfi
РЕЦЕССИВЛИК (лот. recessus —
чекиниш, олиб ташлаш) — гетерозигота, яъни 1 геннинг 2 та ҳар хил аллелига эга бўлган организмларда ген аллелларидан бирининг фенотипик намоён бўлмаслиги. Рецессив аллеллар ёзма кичик ҳарфлар: а, в, с ва б. б-н белгиланади. Рецессив аллел гомозигота (аа) ёки гемизигота (а) ҳолатга ўтганида фенотипик намоён бўлади (яна қ. Доминантлик). РЕЦИДИВ (лот. recidivus — қайталанувчи, такрорланувчи) (тиббиёт- да) — бирор касалликка учраган беморда мазкур касалликнинг кайталаниши. Ич терлама, паратифлар, вирусли гепатит- ларда кузатилади. Бемор ўзини енгилроқ ҳис қила бошлаган ва касаллик аломат- лари йўқола бораётган даврда касаллик қайтадан авж ола бошлайди. Беморнинг умумий аҳволи ёмонлашади. Юқумли касалликларга нисбатан олинса, пасая бошлаган гавда ҳароратининг қайтадан кўтарилиши Р. бошланишининг дарак- чиси ҳисобланади. Одатда, Р. дастлабки касалликдан оғирроқ ўтади, чунки бе- мор бетобликдан сўнг ҳали кучқувватини тўла тикламаган бўлади. Р. аломатлари пайдо бўлиши б-н врач бемор аҳволига мос келадиган режим тайин қилади ва қўшимча доридармон ва муолажалар бу- юради. РЕЦИДИВИСТ (лот. recidivus — қайталанувчи, такрорланадиган) — ил- гари судланиб, айнан шундай ёки ўхшаш жиноят содир этган шахс Р. Жамият учун хавфли бўлганлиги сабабли бирмунча оғир жиноий жавобгарликка тортила- ди. Ўзбекистон Республикаси жиноят ҳуқуқида алоҳида хавфли Р.ни жавобгар- ликка тортишнинг махсус тартиблари на- зарда тутилган. Шахсни ўта хавфли Р. деб топишга фақат суд ҳаклидир. РЕЦИПИЕНТ (лот. recipients — олув- чи, қабул қилувчи) — бошқа бирор орга- низмдан кўчириб олинган аъзо, тўқима ёки ҳужайралар ўтказиладиган одам ёки ҳайвон. Даво (қон қуйиш, юрак ва б.ни кўчириб ўтказиш) аъзо ва ҳужайралар функцияларини экспериментал текши- риш, баъзан косметика мақсадларида амалга оширилади. Download 2.5 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling