O‘zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi “молиявий ҳисобот таҳлили” фани 2-МАВЗУ БУХГАЛТЕРИЯ БАЛАНСИ ВА молиявий ҳолат таҳлили

 

O‘zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi
 
Сифат таҳлилида: савдо бозорининг кенглиги (ички ва ташқи), 
ишбилармонлик обрўси, рақобатбардошлиги, доимий таъминотчилари ва 
харидорларнинг мавжудлиги, узоқ муддатли савдо шартномалари, имидж ва 
бошқалар баҳоланади. Бу мезонларни ушбу саноат ёки бизнесда фаолият 
кўрсатаётган бошқа хўжалик юритувчи субъектларнинг ўхшаш параметрлари 
билан таққослаши лозим. Иш активлигини миқдорий мезонлари мутлақ ва 
нисбий кўрсаткичлар тизими билан тавсифланади.
Мутлақ кўрсаткичлар орасида сотилган маҳсулот ҳажми, товарлар, 
ишлар, хизматлар, фойда, капитал миқдори, айланма маблағлар, пул оқимлари 
ва бошқаларни ажратиб кўрсатиш лозим. 
Рақобатдош 
иқтисодиётда 
корхона 
иш 
активлиги 
-капитал 
қўйилмаларнинг инвестициялар мазмунида, ғоя ва ихтиролар, янгиликларнинг-
инновациялар шаклида, техник янгилашни-модернизациялаш шаклида, 
молиялаштиришникапиталлашув мазмунидаги янги бир кўриниши эмас. Ушбу 
тушунча илгари ҳам мавжуд эди ва биз уни активлар, капитал ва 
мажбуриятларнинг айланувчанлигини тавсифлайдиган оддий тушунча сифатида 
қараб келинган. 
Корхона иш активлигини қуйидаги кўрсаткичлар тизими таркибланади: 
иш фаоллигини иқтисодий потенциални ишлатиш билан боғлиқ бўлган 
кўрсаткичлари; иш фаоллигини молиявий потенциални ишлатиш билан боғлиқ 
бўлган кўрсаткичлари; иш фаоллигини иқтисодий самарадорлик билан боғлиқ 
бўлган кўрсаткичлари. 
Хулоса 
Бухгалтерия баланси ва молиявий ҳолат таҳлили юзасидан илмий назарий 
ва амалий тавсиялар шу даражада кўпки уларни барча жиҳатларини ҳам тўғри 
деб бўлмайди. Шу сабабли, қуйида чиқарилган хулосаларни ҳам бухгалтерия 
баланси таҳлили юзасидан олиб борилган муалифлик изланишларнинг натижаси 
деб эътироф этиш лозим. 
1. 
Аввало бухгалтерия баланси ва молиявий ҳолат таҳлили 
тушунчаларига аниқлик киритиб олиш лозим. 
2. 
Маълумотларни шакллантиришда бухгалтерия баланси бўлимлари 
ва унинг моддаларини тушуниш, ўрганиш жуда қийин бўлади агар уларга 
қайдлар, изоҳлар ва тушунтиришлар берилмаса. 
3. 
Албатта бухгалтерия балансини тузишгача бўлган дастурий 
таъминотларни уларни таҳлилига доир бўлимлар билан ҳам тўлдириш лозим. 
4. 
Бухгалтерия ҳисоби ва молиявий ҳолат таҳлилини жадваллари, 
графиклари юзасидан ҳам ёндашувни ўзгартириш лозим. 

---

 

O‘zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi
 
Фойдаланилган адабиётлар: 
1. 
Рахимов М.Ю. Молиявий ҳисобот таҳлили. Дарслик. Т.: “ИҚТИСОД-
МОЛИЯ”, 2021. 
2. 
Вахрушина М. Анализ финансовой отчетности. Учебник. М.: ИНФРА-М, 
2022. 
3. 
Казакова Н.А. Анализ финансовой отчетности. Консолидированный 
бизнес. М.: ЮРАЙТ, 2022. 
4. 
Васильева Л.С., Петровская М.В. Анализ финансовой отчетности. 
Консолидированный бизнес. М.: КНОРУС, 2019.