O’zbekistоn respublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi

 
Sug'oriladigan tuproqlarda sho'rlanish darajasi bo'yicha indekslashda: kasir 
chizig'i ustida yuqorigi 1 m. li qatlamning sho'rlanishi, ostki qismida pastki 
qatlamning sho'rlanishi ko'rsatiladi. 
Masalan: Agar tuproq ustki qatlami kuchsiz sho'rlangan, pastki qatlami 
kuchli sho'rlangan bo'lsa, bunda tuproq xaritasida 1/3 indeks qo'yiladi. 
Sizot suvlarining joylanish chuqurligiga va ularning minerallashuviga qarab 
tuproqlarning sho'rlanish darajasi, mavsum davomida har galgi sug'orish miqdori 
va qancha zovur qazilishi aniqlanadi. Tuproqlarni xaritaga tushirishda sizot 
suvlarining joylashish chuqurligiga qarab bo’lishda quyidagi gradatsiya 
qo’llaniladi (12-jadval). 
 
 
 
 
 
 

---

96 
12-jadval 
Tuproqlarni xaritaga tushirishda sizot suvlarining joylashish 
 chuqurligiga qarab bo’lishda quyidagi gradatsiya qo’llaniladi: 
 
Chuqurligi, m 
Xaritadagi indeks 
0-0,5 
1 
0,5-1 
2 
1-2 
3 
2-3 
4 
3-5 
5 
5-10 
6 

10 
7 
13-jadval 
Sizot suvlarining minerallashish darajasi Priklonskiy
klassifikatsiyasi bo’yicha aniqlanadi va quyidagicha indekslanadi: 
Toifalar 
Quruq qoldiq, 
g/l 
Tuproq xaritasidagi 
indeks 
Chuchuk 
0-1 
a 
Kam minerallashgan 
1-3 
b 
O’rtacha minerallashgan 
3-10 
v 
Kuchli minerallashgan 
10-50 
g 
Namakob 

50 
d 
Sistematik ro’yxatlarni o’rganish jarayonida tekshiruvchi tuproqning tur va 
xillarini to’g’ri keladigan belgilari darajasiga ko’ra ajratilganligini solishtirib 
ko’radi. Tuproqning belgilari darajasini bilgan holda (sistematik ro’yxatga asosan) 
tuproqshunos tuproqni dalada o’rganishga kirishadi.