O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi angren universiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY
VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
ANGREN UNIVERSITETI

“_____________________________________________” kafedrasi

___________________________________________ fanidan
MUSTAQIL ISH
Mavzu: _____________________________________________
___________________________________________
Bajardi: ____________________________________________
Qabul qildi: __________________________________________
ҲУҚУҚ НОРМАЛАРИ


РЕЖА:

• 
  Ҳуқуқ нормаси тушунчаси
  

• 
  Ҳуқуқ нормасининг тузилиши
  

• 
  Ҳуқуқ нормаларининг турлари
  

Ҳуқуқ нормаси тушунчаси


Давлат – ҳуқуқий таълимот ва амалиёт ҳуқуқий норма ва унинг таърифи борасида куплаб илмий талқинлар яратган.
Ҳуқуқий тизимнинг бирон – бир элементаи ҳуқуқ, нормаси билан боғланмаган холда изохланиши мумкин эмас. Шу боис ҳуқуқдй нормалар йиғиндиси ҳуқуқий тизимнинг узагини, марказий элементини ташкил этади. Юридик нормаларни тадқиқ этишга академик Ш. 3. Уразаев, профессорлар М. X Хакимов, В. К Бабаев, М. И Байтин, П. Е. Недбайло, А. С Пиголкин, А. Ф. Шебанов ва бошқалар баракали ҳисса қушганлар. Адабиётларда ҳуқуқ нормаси, одатда, лозим булган хатти – харакат қоидаси ёки шундай хулк – атвор, фаолиятнинг улчови сифатида таъриф қилинади. Ҳуқуқ ижтимоий муносабатларга таъсир этувчи восита сифатида доимо, муайян хулк – атвор, хатти – ҳаракат коидаси сифатида намоён булади. У аналогик (бир – бирига ухшаш) вазиятларда ҳуқуқ субъектлари томонидан такрор – такрор қўлланишга мулжалланган. Ҳуқуқ нормаси ҳуқуқ тизимининг бошланғич, бирламчи таркибий элемента хисобланади. Маълумки, объектив ҳуқуқ уз ички тузилишига эгадир. Ҳуқуқ тизими яхлит бир вужуд сифатида уз таркибига ҳуқуқ тармоқлари, ҳуқуқ институтлари ва ҳуқуқ нормаларини камраб олади.
Борди – ю, ҳуқуқий, ҳуқуқ тизимини бир бино деб қарайдиган булсак, ҳуқуқ нормаси унинг дастлабки тамал тоши сифатида, ёки бир жонли организмнинг энг кичик бирламчи хужайраси сифатида намоён булади. Демак, мантиқ нуқтаи назаридан бутун ҳуқуқ мазмунига хос булган асосий сифат ва белгилар хар бир алоҳида олинган ҳуқуқ нормасида жамланган булади.