O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti biotexnologiya kafedrasi
-rasm. Mitoxondriya nafas zanjirining sxematik tuzilishi
Download 0.81 Mb. Pdf ko'rish
|
O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta lim vazirligi q
|
2-rasm. Mitoxondriya nafas zanjirining sxematik tuzilishi.
Hayvon va o‗simliklar nafas zanjirlarining struktura jihatdan o‗zaro biroz farqlanishiga qaramay, har ikkala holda ham elektron donori sifatida nafas zanjirida oksidlanib, uchkarbon sikli degidrogenazalari tomonidan qaytaradigan NADN - nikotinamidadeninnukleotid ishlaydi. Hayvon nafas zanjiri mitoxondriyadan tashqarida NADN ni bevosita oksidlay olmaydi. Chunki, uni oksidlashga mas‘ul ferment (NADN degidrogenaza) membrananing matriks tomonida (M) joylashgan. Mitoxondriya membranalarining turli birikmalarga bo‗lgan o‗tkazuvchanliklari ham o‗zaro farqlanadi. Tashqi membrana molekulyar massasi 10 4 dan kam birikmalarni tanlamasdan o‗tkazaversa, ichki membrana 13 yuksak tanlovchanlik bilan xarakterlanib, kamida 10 ga yaqin maxsus tashuvchilarga ega. Sitozol matriks hamda membrana ichidagi fermentlar tomonidan katalizlanadigan moki tip bog‗langan reaksiyalar sistemasida sitozol NADN oksidlanish ekvivalentini mitoxondrial NADN ga uzatadi. Chunki, sitozol va mitoxondrial NADN zahiralari o‗zaro fazoviy ajralgan. Hayvon zanjiri tarkibiga ekzogen NADN ni glitserol-3-fosfat-digidroksiatsetonfosfat shunti vositasida oksidlovchi yana bir ferment, FAD ga bog‗liq glitserol-3-fosfodegidrogenaza kiradi. Hayvon hamda o‗simlik nafas zanjirlari suksinatni (STK-intermediatini), kovalent bog‗langan FAD ga ega, suksinatdegidrogenaza yordamida oksidlaydi. Bu ferment elektron tashuvchi zanjirdagi membranaga bog‗langan birdan-bir fermentdir. Va nihoyat, yog‗ kislotalarining в-oksidlanishi natijasida qaytariladigan flavoprotein-elektron tashuvchi zanjirdagi oxirgi elektron manbai hisoblanadi. Nafas zanjiri xolat va dezoksixolat singari detergentlar bilan qayta ishlanganda elektron tashishga qodir, sun‘iy membranada proton tashiluv aktivligini tiklab, spontan reaksiyalasha oladigan, to‗rtta oqsil komplekslariga ajraladi (3-расм). Download 0.81 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|