O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

2R-COONa + CaCI

 (RCOO)
2
 + 2NaCI 
Uchinchi probirkaga qo‘rg‘oshin atsetatning 10% li eritmasidan 3-4 tomchi qo‘shiladi, 
bunda yog‘ kislotalarning suvda erimaydigan qo‘rg‘oshinli tuzi hosil bo‘ladi. 

---

Nazorat uchun savollar 
1. Yog‘larning sovunlanishi deganda nimani tushinasiz? 
2. Yog‘lardan yog‘ kislotalar qanday ajratib olinadi? 
3-LABORATORIYA MASHG‟ULOTI 
A vitaminga xos sifat reaktsiyalari. 
Vitaminlar turli kimyoviy tarkibga ega bo‘lgan quyi molekulyar organik moddalar bo‘lib, 
tirik organizmlarda ketadigan moddalar almashinuvi jarayonlarida, bir qancha fiziologik 
funktsiyalarning meyoriy boshqarilishida muhim rol o‘ynaydi. 
Hozirgi vaqtda 30 ga yaqin vitamin yoki vitaminsimon moddalar ma‘lum bo‘lib, ular 
eruvchanligiga qarab 2 guruhga bo‘lingan.
1. Yog‘da eriydigan vitaminlar
2. 
Suvda eriydigan vitaminlar
 
Yog‘da eriydigan vitaminlarga
А, Д, Е, К 
lar kiradi. Bulardan tashqari ushbu 
guruhga vitaminsimon moddalar: lipoat kislota, to'yinmagan yog‘ kislotalar ham kiradi.
Suvda eriydigan vitaminlarga B guruh vitaminlari
(В
1, 
В
2
, В
6,
В
9
, В
12 
) С, Р, РР, 
pantoten 
kislota, biotin, folat kislota va boshqalar kiradi. Quyida yog‘da eriydigan vitaminlarning vakili 
hisoblangan A vitamin hamda suvda eriydigan vitaminlar vakili hisoblangan C vitaminga xos 
sifat reaktsiyalari haqida tajribalar keltiriladi. 
A vitaminning kimyoviy nomi retinol deb ataladi. U yog‘da yaxshi eriydi, ishqorlar 
ta‘siriga chidamli, havo kislorodi bilan oson oksidlanadi. A vitamin hayvon yog‘larida, jigarida, 
tuxum sarig‘ida ko'p bo‘lib, o'simliklarda erkin holda uchramaydi, balki, uning provitamini – 
karotinlar faqat o'simliklarda sintezlanib, hayvon organizmida A vitaminga aylanadi.