O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

(g‘alati, ajoyib) hayvonlar yashaydigan joylar qo‘riqxonalar, davlat buyurtmalari, 
milliy bog‘lar, ov qilish uchun ajratilgan maxsus hududlardir. Bunday hayvonat va
o‘simlik dunyosining markazlari yuzdan ortiq bo‘lib, Afrika, Osiyo, Yevropa, 
Avstraliya, Amerika (AQSH, Kanada) ning sayyohat qilish mintaqalari va hududlari 
hisoblanadi. 
Ko‘pgina xorijiy turistlarni o‘ziga jalb qiladigan omillardan biri, bu 
shifobaxsh mineral suvlar bo‘lib hisoblanadi. Uning asosiy maskanlariga Rossiya, 
Gruziya, Vengriya, Slovakiya, Chexiya, Ukraina kabi bir qator mamlakatlar misol 
bo‘ladi.

---

23 
Xorijiy turistlarning tog‘ sharoitidagi sport turlari alpinizm (Alp, Kordilera, 
Himolay tog‘lari h.k.), chang‘i sporti (Skandinaviya, Alp, Tatra tog‘lari) suv ustida 
chang‘ida suzish, suv ostida suzishlar turlari borgan sari rivojlanib bormoqda. 
Germaniya, Fransiya, Italiya, Belgiya, Shvesiya, Buyukbritaniya, Gresiya hamda 
AQSH mamlakatlarida xorijiy sayyohlar sport ovlari, baliq ovlashlarda keng 
ko‘lamda ishtirok etmoqdalar. 
 
Iqtisodiy geografik omillar. Iqtisodiy geografik omillarga turizmning moddiy 
texnika bazasi, ya’ni mehmonxonalar fondi, umumiy ovqqatlanish korxonalari 
(restoran tarmoqlari), sport inshootlari, tomosha va sayr qilish, dam olish, bir qator 
servis xizmati ko‘rsatish ob’ektlari ichki va tashqi kommunikatsiya tarmoqlari 
avtomobil, temiryo‘l, havo yo‘llari, dengiz va daryo transporti, aloqa vositalari, 
Internet tarmog‘i kiradi. Xalqaro turizmning jadal rivojlanishiga yangi temir yo‘llar, 
avtomobil trassalari, dengiz, daryo, havo transportlari, zamonaviy turistik avtobuslar, 
yengil avtomobillar, shu jumladan yotib uxlaydigan komfortabelli avtomobil 
tirkagichlar, mototsikllar, motorollerlar, yangi dengiz, daryo passajir kemalari, 
teploxodlar, tez uchar reaktiv havo laynerlari h.k. bularning hammasi xalqaro 
turizmni rivojlantirishga katta imkoniyatlar tug‘diradi. 
Ma’lum bir mintaqada, hududda xalqaro turizmning rivojiga ta’sir etuvchi 
iqtisodiy-geografik omillarga qo‘yidagilar kiradi: 

turstlarni qabul qiluvchi mamlakatlar, mintaqalar, hududlarning iqtisodiy-
geografik joylanishi; 

turistlarni qabul qiluvchi va turistlar yuboruvchi mamlakatlarning 
iqtisodiy jihatdan rivojlanish darajasi; 

ichki turizm sohasining rivojlanish holati; 

xorijiy turistlarni qabul qiluvchi mamlakatlarning mehnat resurslari bilan 
ta’minlanish darajasi, malakali kadrlarning soni, ularning tayyorgarlik 
darajasi h.k.

ma’lum bir hududda rekratsion resurslarning qiymati, transport xizmatlari 
turi, oziq-ovqat mahsulotlarning narxi, mehmonxonalarda joylashish 
narxlari, turistik ob’ektlar qurilish maydonlarining bahosi; 

trasport, aloqa vositalarining hududda tutgan o‘rin va holati bilan 
harakterlanadi.