O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti g. R. Tursunova

 
 
 
 
 
 
Muammoni yechish yo‘llari: 
1. Avval muammoni yaxshilab o‘rganib 
tahlil qiling. 
2. Uning hal qilish yo‘llarini topishda har xil 
usullardan foydalaning. 
3. Ushbu muammoni yechimini topishda 
biron restoran misolida ko‘rib chiqing. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

39 
3 - Mavzu: RESTORANLAR OVQATLANTIRISHNING ASOSIY TIZIMI 
SIFATIDA 
 
 
Reja: 
1.Restoran biznesi haqida umumiy tushuncha 
2. Restoranda xizmat ko‘rsatish madaniyati 
3.Xizmatlarni standartlash va sertifikatsiyalash 
4. Dunyoning mashhur restoran zanjirlari 
1. Restoran biznesi haqida umumiy tushuncha 
 
Restoran biznesi bu - qadimgi davrlardan mashhur bo‘lib kelgan faoliyat 
turlaridan biridir. Restoran biznesi egasi yoki sohibi «restorator» deb nomlanib, bu 
so‘z fransuzcha «restaurateur» so‘zidan kelib chiqqan. Ovqatlantirish 
korxonalarida restorator shuningdek, marketing bo‘yicha direktor yoki 
korxonaning rahbarlik lavozimini ham bajarishi mumkin. Xuddi shuningdek, 
restorator o‘z korxonasi uchun bosh - oshpazni ishga yollashi yoki tanlashi 
mumkin. Ba’zi hollarda bosh - oshpaz yuqori malakali mutaxassis sifatida restoran 
ochib, o‘zi restorator bo‘lib faoliyat olib borishi mumkin.
Xitoyliklar restoranlarni hozirgi kunda qanday holatda mavjud bo‘lsa, 
shundayligicha o‘ylab topishgan. U yerda Tang sulolasi davri (618 - 906 - yillar)da 
restoranlar mavjud bo‘lgan. Aynan shu mamlakatda bu biznes sezilarli darajada 
rivojlangan va ayrim qadimiy tashkilotlar hozirgi kungacha saqlanib qolgan. 
Ulardan biri 1153 - yilda bunyod etilgan «Bucket Chicken House» restoranidir.
Bunday joylar antik va Qadimgi Rimda ham mavjud bo‘lgan, ammo ular 
faqat turistlar uchun restoran xisoblanib, mahalliy aholi esa u yerga deyarli tashrif 
buyurishmagan, chunki u yerni o‘yin - kulgi joyi deb xisoblashmagan.
Bir necha yuz yildan so‘ng XVIII asrga kelib, Yevropada ham restoranlar 
faoliyati boshlangan va o‘sha davrdan vaqtni maroqli o‘tkazadigan joy sifatida 

---

40 
qaralgan. Bunda mijozlar xohishiga ko‘ra taom buyurtirishi, restoranda 
suhbatlashishi va kechki vaqtini yaxshi o‘tkazish uchun kelishgan. Bunday 
restoranlar ichida eng qadimiysi sifatida Madridda joylashgan «Sobrino de Botin» 
ni aytish mumkin. Ushbu restoran 1725 - yilda ochilgan bo‘lib, aynan shu bilan 
G‘arbda restoran biznesi rivojining tarixi belgilangan. 
Ammo «restoran» atamasi keyinroq 1765 - yilda paydo bo‘lgan. Bu nomni 
hech ikkalanmasdan parijliklar o‘ylab topishgan, chunki aynan ular restoranga 
haqiqiy madaniyat koshonasi deb qarashgan va hozirgacha fransuz restoranlari 
mijozlar bilan gavjumdir.
Restoran so‘zi lotinchada «qayta tiklash, mustahkamlash» degan ma’nolarini 
anglatadi. 
1782 - yilda Fransiyadagi restoranlar zamonaviylari (hozirgi kundagilari)ga 
juda ham o‘xshash bo‘lgan: 

ular belgilangan vaqtda ishlagan; 

mijozlar alohida - alohida stollarda o‘tirishgan; 

mijozlar o‘zlariga taomnomadan foydalangan holda taom buyurishgan va 
boshqalar. 
Birinchi shunga o‘xshash joy «Grande - Taverne de Londres» restorani 
bo‘lgan.