O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti g. R. Tursunova

Banketga tayyorgarlik ko‘rish. Furshet - banket stollari odatdagi stollardan 
balandroq bo‘lib (90 sm), stollarning kengligi 1,5 m. Qo‘yilgan stollarda har bir 
mehmonga 15 - 20 sm joy mo‘ljallanadi. Stollarning har ikki tomonida mehmonlar 
joylashtiriladi. Mehmonlar va banket qatnashchilari bir tomonda bo‘lishlari ham 
mumkin, unda stolning faqat odamlar bor tomoni bezatiladi va xizmat ko‘rsatiladi. 
 
 
 
1-rasm. Banket zali 
Qo‘yilgan stollar uzunligi 10 m dan oshmasligi kerak. Odatda stollar T, P, Sh 
harflari shaklida joylashtiriladi va markazda hurmatli mehmonlar uchun joy ajratiladi. 

---

273 
Stollar orasi va stollarning devor bilan oralig‘i 1,5 m dan kam bo‘lmasligi, 
mehmonlar erkin harakat qila olishlari zarur. 
Furshet stollari maxsus banket stollariga to‘shaladigan dasturxonlar bilan 
bezatiladi, dasturxon chetlari stol chetidan ancha pastda osilib turishi lozim. 
Dasturxonlarning hamma osilib turadigan pastki tomonlari yerga nisbatan bir tekis 
bo‘ladi. 
Zalda asosiy furshet stollaridan tashqari ofitsiantlarning yordamchi stollari ham 
bo‘ladi. Ular devor yoniga joylashtirilib, idish - tovoq va anjomlar uchun 
foydalaniladi.
 
 
 
 
2-rasm. Ofitsiantlarning yordamchi stollari 
Furshet stollarini bezashda xizmat ko‘rsatish xususiyatlari xisobga olinadi. 
Tajribalardan ma’lumki, bunday banketlarda har bir mehmon uchun uchtadan ryumka 
va bitta fujer bo‘lishi kerak. Gazaklar, ichimliklar va meva uchun anjomlar oldindan 
qo‘yiladi. Furshet stolini bezashda shisha va billur idishlardan foydalaniladi. 
Gullar qo‘yilgan guldonlar, mevalar va boshqa ichimlik shishalari stol markazi 
bo‘ylab qo‘yiladi. Taomnomada sharbatlar ko‘rsatilgan bo‘lsa, fujerlar yoniga 
stakanlar qo‘yiladi, ular ryumkalar qatorida tursa ham bo‘ladi. Spirtli ichimlik 
shishalarining etiketkalari mehmon tomonga qaratilgan holda bo‘lishi lozim. 
Taxlangan tarelkalar stol chetidan 2 sm ichkariga, stolning oxirgi tomonidan 
0,7 - 1m stol markazi tomon qo‘yiladi. Tarelkalar stolning har ikki tomoniga 
simmetrik tarzda joylashtiriladi, ammo stolni «ilon izi» shaklida bezatish bundan 
mustasno. Keyin stol anjomlar bilan bezatiladi va guruh qilib qo‘yiladi. Sanchqilar 

---

274 
tarelkalar miqdoriga qarab, pichoqlar ikki barobar kam qo‘yiladi. Gazak pichoqlari 
tarelkalarning o‘ng tomoniga, o‘tkir tomoni tarelkalarga qaratib qo‘yiladi, 
sanchqilarning tishlari esa yuqoriga qaratib, chap tomonga qo‘yiladi. Dessert 
sanchqisi va pichoqlari ham yuqoridagidek teriladi, ikkiga to‘rtga yoki buklangan 
sochiq - salfetkalar dessert tarelkalari ustiga yoki ularning yoniga qo‘yiladi. 
Taomnomaga binoan furshet - banketlarida dessert tarelkalari nazarda tutilmagan 
bo‘lsa, sochiq - salfetkalar gazak tarelkalari yoniga qo‘yiladi.
Banket boshlanishiga 30 daqiqalar qolganida gazaklar va non keltiriladi. 
Birinchi navbatda o‘z xususiyati va ko‘rinishini tezda yo‘qotadigan taomlar olib 
kelinadi. Qolganlari dasturxonga mehmonlar kelgach tortiladi. Oldin katta 
idishlardagi, so‘ng kichik idishlardagi gazaklar keltiriladi. Ko‘pchilik gazaklar chinni 
idishlarda olib kelinadi. Gazak idishlari stol markaziga yaqinroq, stol chetidan 25-30 
sm oraliqda turadi, chunki stolda mehmonlarning tarelkalari, ryumkalari turadi. Har 
bir idishda taom olish uchun anjomlar bo‘lishi kerak. Bundan tashqari stol ustida, 
albatta, tuz va garimdori bo‘lishi zarur. Ular stolga bir qator qilib qo‘yiladi.
Stol bezash tugatilgach, ofitsiantlar hamma zarur anjomlar joy - joyiga 
qo‘yilganligini tekshirib chiqishi kerak. Mehmonlar kelguniga qadar ofitsiantlarning 
bir qismi zalda bo‘ladi. Bosh ofitsiant ko‘rsatmasi bilan boshqa ofitsiantlar o‘z 
tayyorgarlik ishlari bilan mashg‘ul bo‘ladi. Furshet - banketlarda xorijiy davlatlardan 
mehmonlar qatnashayotgan bo‘lsa, davlat bayroqlari osiladi. O‘zbekiston 
Respublikasi bayrog‘i hurmatli mehmonlardan o‘ng tomonda, banket qaysi xorijiy 
davlat sharafiga o‘tkazilayotgan bo‘lsa, ular bayrog‘i chap tomonda turadi.