O„zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti t. S. Achilov

 
2.12 Ayrim harakatlar tezligini tarbiyalash 
Ayrim harakatlarni bajarish tezligi tezkorlikning hosil bo`lish shakllaridan
biri hisoblanadi. Harakatni bajarish tezligini oshirish uchun texnikadan iloji
boricha unumli foydalanish, tegishli mushak guruhini zarur darajagacha
rivojlantirish va ko‗p marta takrorlash bilan harakatni bajarishning eng
yaxshi uyg`unligiga erishish zarur. Shuningdek, mushaklar yetarlicha egiluvchan
va bug`imlar harakatchan bo‗lishi zarur. Kurashchining o‗z vaqtida mushaklarini
bo`shashtira olishi juda ham muhim 
 
2.13 Sharoitni musobaqalashtirish usuli. 
Ayrim harakatlarni bajarish usuli 
 
Tezlikni tarbiyalash maqsadida sharoitni murakkablashtirish, musobaqa 
sharoiti yoki yanada qiyinroq sharoitga maksimal ravishda yaqinlashtirish
ma‘quldir. ( misol uchun, ancha yuqori malakadagi sportchi yoki boshqa og‗ir
vazndagi sportchi bilan mashq qilish qo‗llaniladi). 
Shu maqsadda zarur mushak guruhlarini rivojlantirish uchun zarur 
harakatning aniq tuzilishini ifodalovchi ma‘lum tezlik bilan bajaruvchi
mashqlarni murakkablashtirish qo‗llaniladi. 
 
 
 
 

---

41 
SHAROITNI SODDALASHTIRISH USULI. 
Murakkablashtirish bilan birga sharoitni yengillashtirish ham qo‗llaniladi 
(yengil jihoz, harakat imitatsiyasi, qarshilik ko`rsatmaydigan raqib, bir muncha
yengil vazn toifasidagi sherik va shu kabilar). 
Tezlik qobiliyatini rivojlantirishda umumrivojlantirish va maxsus 
mashqlardan foydalanish. 
Tezkorlik qobiliyatini rivojlantirish uchun umumrivojlantiruvchi mashqlarga: 
- qisqa masofaga yugurish ( vaqtga qarab ), 
- uzunlikka va balandlikka sakrash mashqlari kiradi. 
O‗tkazilgan har bir mashqqa musobaqa elementlarini kiritish maqsadga
muvofiqdir. har xil sport o‗yinlari tezkorlik qobiliyatlarini rivojlantirishga yordam
beradi. (futbol, basketbol, qo‗l to‗pi va boshqalar).
Tezkorlik qobiliyatlarini rivojlantirish uchun quyidagi maxsus mashqlardan
foydalaniladi: 
1.Turg`un holda yoki qo‗lni yerga tirab turgan holda mustaqil va trenirovka
maketi bilan bajariladigan usullar uchun yondashtiruvchi mashqlar. 
2.Sherik bilan bajariladigan mashqlar: 
-kim o‗zish mashqlari; 
-texnikaning ayrim elementlarini tez bajarish mashqlari; 
-qarama-qarshi va takror hujumlar bilan bajariladigan mashg‗ulotlar.