O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

 
3.5. Post-Romantizm 
Fridrix Shleyrmaxer (1768-1834) tarjima adabiyotida foydalanish 
uchun  alohida  til  sub-hisoblarini  taklif  etdi,  bu  paytda  esa  Dante 
Gabriyel Rozetti (1828-1882) asliyat tili va shakllariga nisbatan tarji-
mon  laganbardorlik  qilishni  e‟lon  qildi.  Bu  ikka  taklif  ham  o„zida 
qiyinchiliklarni  yengib  o„tish  imkonini  mujassamlashtirgan,  Shelliy 
o„zining she‟riyat himoyasida ifodalaganidek ogohlantirgan: 
“Bu xuddi binafshani og„irlikka tashashdek bir gap, uning hidi va 
rangini  aniqlash  uchun  qilayotgan  harakatingiz  yozuvchi  ijodini  bir 
tildan ikkinchi tilga o„girish uchun qilinayotgan harakatga o„xshaydi. 
O„simlik yana qayta urug„idan tortib gullashi kerak, aks  holda u gulga 
aylanmaydi - bu esa Bobil la‟nati deyiladi”.  
Nyuman  tarjimon  asliyatdagi  har  bir  o„ziga  xoslikni  saqlashi 
kerak, xorijiy til bo„lgani uchun yanada ehtiyot bo„lish kerak, deydi.  
Vilyam  Morris  (1834-96)  judayam  ko„p  matnlarni  tarjima  qilib 
ulgurgan.  Oskar  Uvayld  Odissey  haqida  yozarkan:  “Morris  haqiqiy 
san‟at  mahsulini  ifodalangan  bo„lib,  nafaqat  bir  tildan  boshqa  tilga, 
balki she‟riyatni she‟riyatdek ko„rsatib bera oldi” deydi.  
Morrisning tarjimalari sezilarli darajada arxaik, unda tilning o„qib 
bo„lmas  va  tushunish  qiyin  bo„lgan  o„ziga  xosliklarga  boy  ekanligi 
nazarda  tutilgan.  Morrisning  uslubini  Ayneydning  VI  kitobi  olingan 
quyidagi parchada, ko„rish mumkin: 
Xudo, ey Palinure, shuning uchun seni tortib olib edi bizdan  
Sening do„stlaring va suv o„rtasida seni o„limga g„arq qilishgay 
Chiqib  gapiring!  Ko„rguvchi  Apollon  uchun  hech  bir  aybsz 
payg„ambar topilmadi, 
shu javob bilan mening qalbimda sen emizgan umid yotar; 
Kim  chuqurlikdan  xavfsizlikda  kuyladi  va  kengayib  maydon 
sohasida  va  adolatli  Ausonia:  bu  tarzda  u  o„zining  bu  so„zini  ushlab 
qolur!