O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. D. Ergashxodjaeva

Bozordan oldingi sinab ko„rish usuli. Mahsulot eksperiment tartibida chegaralangan bozorga chiqariladi va olingan reaksiya va sotuv hajmi bo’yicha butun bozor reaksiyasi haqida bashorat qilinadi.
Ssenariy yozish usuli – kelajakda qanday o’zgarishlar ro’y berishi va natijada bozorning qanday o’zgarishi haqida matn yoki diagramma ko’rinishda ssenariy tuzish ko’zda tutiladi. Bir nechta yozilgan ssenariy ekspertlarga ularning har biridan baho olish uchun taqdim etiladi. Bu usul shuningdek, ekspertlar bahosi usuli deb ham ataladi.
Bozorni segmentlash innovatsion marketing tizimi funksiyalaridan biri bo’lib, bozorga chiqarilayotgan yoki mavjud tovarlar iste‘molchilari yoki xaridorlarini tasniflash bo’yicha ishlarni amalga oshirish bilan bog’liq sanaladi.

3. Iste‟molchi nuqtai-nazaridan innovatsiyalar tahlili

Innovatsion marketingning asosiy vazifalaridan biri har bir muayyan mahsulot turiga nisbatan potensial va mavjud iste‘molchilar tomonidan foydalaniladigan innovatsion tovar xaridi haqida qaror qabul qilish mezonlarini bilish hisoblanadi.

U yoki bu sotuv strategiyasini ishlab chiqishdan ko’ra yangi tovarlar xaridorlari uning yordamida o’z qarorlarini qabul qiladigan jarayonni chuqur va har tomonlama aniqlashtirish muhim ahamiyat kasb etadi. Iste‘molchining xarid haqida qaror qabul qilishi to’rt bosqichdan iborat: yangi tovarga ehtiyojni aniqlashtirish; raqobatchilar o’rtasida tanlov variantlarini baholash; tanlov shubhalarini bartaraf qilish; xaridni amalga oshirish.
Yangi tovarga ehtiyojni aniqlashtirish. Iste‘molchilar ilgari umid bildirilgan mahsulotlar yoki ularning ta‘minotchilariga nisbatan o’tkir qoniqmaslik hissini seza boshlagan paytda ro’y beradi. Bunday qoniqmaslik iste‘molchi tomonidan anglab etilganida innovatsion marketing vazifasiga potensial iste‘mol tomonidan his etiladigan bu qoniqmaslikni aniqlash va uni kuchaytirish aylanadi. Bu qoniqmaslikni tanlov asosida sotuvchi-kompaniya tomonidan taklif etilayotgan mahsulot ta‘minlashi
mumkin bo’lgan foyda yo’nalishida tahlil qilish zarur.
Yangi asbob-uskunani xarid qilishga ehtiyoj asosilangan ekanligiga ishonch hosil qilgach, xarid haqida qaror qabul qilish uchun javob beradigan tashkilot xodimlari ularga, masalan, mos keluvchi tarmoq jurnallarida reklama yoki ularga pochta orqali to’g’ridan-to’g’ri murojaatlardn kelib tushadigan reklama shaklida oladigan, raqobatchi-ta‘minotchilardan kelib tushadigan mos keluvchi marketing
«xabarlari»ni yaxshiroq qabul qila boshlaydilar. (Oddiy sharoitlarda, ya‘ni xaridga zarurat bo’lmagan hollarda ular bu xabarlarga e‘tibor ham qaratmaydilar)