O'zbekiston respublikasi profi universitety

Eslab qolish va yana qayta esga tushirish usuliga ko'ra xotiraning:
1) bevosita va 2) bilvosita turlari farqlanadi. 
Bilvosita esda olib qolish va esga tushirish - bu mazkur obrazni shu obraz 
tegishli bo'lgan bog'liqliklar tizimi bo'yicha esda olib qolish va esga tushirishdir. 
Bu to'g'ridan-to'g'ri emas, balki obrazlarning assotsiativ qalqib chiqishi, to'g'ridan-
to'g'ri eslab qolishga qaraganda psixologik jihatdan mazmunliroqdir. U xotira 
hodisalarini tafakkur hodisalariga yaqinlashtiradi. Odam xotirasining asosiy ishi 
izlarni bilvosita yo'l bilan assotsiatsiyalarga ko'ra esda olib qolish va esga 
tushirishdan iboratdir. 

---

160 
Assotsiatsiyalarning uch turi farqlanadi: 
1. Bog'langanligi (yaqinligi)ga ko'ra assotsiatsiya. Bu ma'lumotlar 
o'rtasidagi bog'likliklarni unchalik qayta ishlamayoq bog'lashning elementar turi 
(masalan, agar siz boshqa shaharda tanishgan odamingiz bilan uchrashib qolsangiz, 
unda sizda beixtiyor o'sha shahar haqidagi xotirotlar yuzaga kelishi mumkin).
2. Kontrasligiga ko'ra assotsiyatsiya. Bu ikki qarama - qarshi hodisalar 
aloqasi (masalan, past bo'yli odamni uchratib qolib, beixtiyor juda baland bo'yli 
odamni eslash mumkin va h.k.). Bog'liqliklarning bu turi qarama-qarshi 
qo'yishning mantiqiy usullariga asoslangan. 
XOTIRA 
SHAKLLARI 
XOTIRA 
TURLARI 
XOTIRA 
TIZIMLARI 
XOTIRA
TIPLARI 
Ongning oldindan 
ko'zlangan yoki 
oldindan ko'zlan-
magan yo'nalganli-
giga (maqsadiga) 
ko'ra belgilanadi 
izator xususiyatiga ko'ra belgilanadi 
Aks etish 
ob’ekti va 
analizator 
xususiyatiiga