O'zbekiston respublikasi profi universitety

beradigan nizolar yuzaga keladi. Aslida nizoli qarama-qarshiliklar, oldinroq 
shakllangan yolg'on (mnimik) nizolar tufayli yuzaga keladi. Ko'pchilik mnimik 
nizolar ruhiy zaiflashgan yoki xaddan tashqari qo'zg'aluvchan odamlarda 
kuzatiladi. 
Hayot nizolarsiz bo'lishi mumkin emas. Manfaat, qiziqishlarning umum 
garmoniyasi - utopik - sotsialistlarning xayolidir holos. Nizoli qarama-qarshiliklar 
- individni va ijtimoiy tizimlarning o'zini-o'zi rivojlantirishining asosidir. Odam 
nizodan qochishi emas, balki ulardan chiqishning adaptiv yo'llarini topa bilishi 
kerak. Bozor va demokratik munosabatlarning mohiyati shaxslarning va ijtimoiy 
tuzilmalarning erkin tortishuvi, kurashiga asoslanadi. 
Biroq, bu kurash ijtimoiy o'zaro munosabatlarning sivilizatsiyalashgan 
qonun-qoidalari o'zanida bo'lishi kerak. Va ko'pincha, o'ta psixologik zo'riqish 
holatida amalga oshiriladigan bunday tanlov noadekvat bo'ladi. Nizoga kirishar 
ekan individ, undan qanday chiqish mumkinligini bilmaydi, uning qarori, uning 
o'zi uchun ziyonli bo'lishi ham mumkin. 
Nizo ishtirokchilari refleksiv o'zaro munosabatlar - boshqa tomondan 
kutilishi mumkin bo'lgan xulqni “oldindan ko'rish” - holatida bo'ladilar. Bunday 
vaziyatlarda tomonlar ko'pincha refleksiv boshqarish, deb ataluvchi boshqaruv 
holatiga o'tib oladilar. Bunga ko'ra ular qarama- qarshi tomonga, u o'zi uchun 
befoyda qarorlar qabul qilishga olib keluvchi yolg'on ma'lumotlarni berishga 
intiladi. 
Nizo ishtirokchilari o'rtasida xulqning uch tipi farqlanadi: Bular 1) 
destruktiv, 2) konform 3) konstruktiv. 
Destruktiv tip - o'z manfaatlariga to'laligicha berilib ketgan va ularga 
erishish maqsadida nizoni doimo chuqurlashtirib boradi. Bunday tip odamlar 
uchun doimiy himoyaga tayyorlik, o'z maqsadlari qurshovida bo'lish, boshqa 
tomon xulqining taktik (nazokatli) xususiyatlarini idrok qila olmaslik kabilar 
hosdir. Bunday tipga ko'pchilik terroristlar, xulq tizimi avtoritar bo'lgan kishilar, 
shavqatsiz shaxslar mansubdir.
Konform tip – bunday odamlar, o'z xulqi bilan ikkinchi tomonning 
tajovuzkorona xulqini orttirib borishiga undaydi. Undaylar, so'zsiz yon berishga 
moyil tipdir. 
Konstruktiv tip - o'zaro ma'qul (maqbul) qarorlarni topish yo'li bilan nizoga 
barham berishga intiladigan tip. 
Shaxslararo va guruhlararo munosabatlarda, ijtimoiy va huquqiy boshqaruv 
nizolarning ahamiyatliligi bugungi kunlarimizda bilimlarning mustaqil sohasini -