O'zbekiston tarixi
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
163-bet.
312 tilga olinishi mumkin bo„lmaganlardan tashqari uning o„zi va Jonuzoqov bo„lgan. Taxminsiz aytish mumkinki, tashkiliy qo„mitaga o„sha paytda Bokuda boigan Munavvar qori, T.Risqulov va boshqa Turkiston, Buxoro, Xorazm vakillari ham kirgan boiishi ehtimoldan holi emas. Ular o„sha yeming o„zidayoq, oldingi 12 band asosida 27 bandlik partiya dasturi loyihasini ishlab chiqdilar. Shundan so„ng 1921-yil 7-10 yanvarda Buxoroda Tashkiliy Qo„mita o„z yigilishini o„tkazdi. Bu gal uning tarkibiga Jonuzoqov o„miga Buxoro sho„ro Respublikasining harbiy noziri Abdulhamid Oripov kirgan edi. Shu yigilishda partiya «Turkiston sotsialistlari to„dasi», qisqacha «To„da», ya‟ni «Turkiston sotsialistlari guruhi yoki to'garagi» deb nomlanadi'. 1921- yilning 15-18-aprel kunlari Buxoroda «To„da»ning kengaytirilgan kengashi chaqirildi. Unda A.Z.Validiy va A.Oripov hamda Qozogiston, Xiva ijtimoiyotchilari vakillari qatnashdilar. Ular bu yigilishda 27 bandlik dastumi 9 bandga keltirib ixchamlashtirdilar. Nihoyat «To„da» partiyasi kengashi 1926-yil bahorida yigilib, uni «Turkiston sotsialistik «Erk» partiyasi deb nomladi. Afsuski, hozircha bu partiya tashkilotchilari va a‟zolari haqida toiaroq ma‟lumot yo„q. Faqat, yuqorida ko„rsatilganidek, A.Z.Validiy, Jonuzoqov, A.Oripovning nomlari aniq, xolos. Shuningdek, Turkiston sotsialistik «Erk» partiyasining o„sha 9 bandlik dasturi topilgan. Dastumi A.Z.Validiy 1926- yilda Pragada ms tilida chop ettirdi. Unda partiyaning asosiy vazifalari nazariy jihatdan asoslangan. Dastuming nazariy qismida «Turkistonda ishchilar sinfi o„z sinfiy manfaatlarini mahalliy va xorijiy ekspluatatorlardan himoya qilishi» mustaqil partiyaga uyushgan holdagina amalga oshishi mumkinligi ko„rsatilgan. Ayni paytda uning mehnatkash dehqonlar bilan mustahkam ittifoqda boiishi ham alohida qayd qilingan. Mazkur qismda har tomonlama isbotlangan eng muhim masalalar qatorida Sho„ro saltanatining asl maqsadlari quyidagilardan iborat ekanligi ham ko„rsatilgan edi: oikani tub Rossiya yeriga aylantirish, Rossiyadan ko„chirib keltirilganlar sonini ko„paytirish, mahalliy xalqlami qirib tashlash, zavod va fabrikalaming faqat yevropaliklar yashaydigan yerlarda qurilishi, paxta yerli xalqlami qul qilish Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|