Oziq-ovqat kimyosi

Fermentlar-oqsil tabiatli biologik katalizator bo‘lib tabiatda keng 
tarqalgan.
Mutloq 
(absolyut) 
spesifiklik-ferment 
faqat 
bitta 
substratni 
katalizlaydi. (arginaza fermenti - argininni metilargininga aylantiradi) 
Gruppali spesifiklik-ferment ma’lum strukturali o‘xshash substratlarga 
ta’sir etadi. 
Nisbiy spesifiklik-ma’lum turdagi reaksiyalarga spesifik bo‘lgan 
fermentlar.
Stereospesifikli 
fermentlar-bunday 
fermentlar 
faqat 
bitta 
stereokimyoviy shakldagi substratga ta’sir etadi. 
Aktivator-fermentlarni faolligini oshiruvchi moddalarga aytiladi. 
Ingibitorlar-fermentlarni faolligini kamaytiruvchi moddalar.
Invertaza-saxarozani inversiyalash maqsadida qo‘llaniladi. 
Immobillangan fermentlar-ularni inert qattiq moddalarga biriktirib 
muhitdagi erkin harakatini cheklab qo‘yish tushuniladi.
Ozuqa qo‘shimchalari-tabiiy va sintetik moddalar bo‘lib ozuqaviy 
modda sifatida o‘zlashtirilmaydi. 

---

222 
Konservantlar-oziq-ovqat 
mahsulotlarini 
saqlash 
muddatini 
uzaytiradigan, mikroorganizmlarni (bakteriyalarni, zamburug‘larni, 
achitqilarni) rivojlanishini to‘xtatadigan moddalarga aytiladi. 
Antibiotiklar- oziq-ovqat mahsulotlarini (go‘sht, baliq, parranda 
go‘shti, sabzavotlarni) buzilishini sekinlashtiruvchi qo‘shimcha modda 
hisoblanadi. 
Ozuqaviy antioksidantlarga- birinchi navbatda lipidlar tarkibidagi 
to‘yinmagan yog‘ kislotalarni oksidlanishini sekinlashtiruvchi moddalar 
kiradi. 
Yog‘larni oksidlanishi-murakkab jarayon bo‘lib radikal-zanjir
mexanizmi orqali ketadi. 
Biologik faol moddalar-tabiiy biologik moddalar bo‘lib oziq-ovqat 
mahsulotlari bilan iste’mol qilinadi.