Oziq-ovqat kimyosi

Invertaza. Saxarozani inversiyalash maqsadida qo‘llaniladi. 
Konditer mahsulotlari ishlab chiqarishda ishlatiladi. 
Lipaza. Xushbo‘ylikni va ta’mni oshirish maqsadida erkin yog‘ 
kislotalarni ahamiyati katta. Shuning uchun moy va yog‘larni 
modifikatsiyalash maqsadida qo‘llaniladi. Tabiiy sharbatlar ishlab 

---

135 
chiqarishda ham fermentlar keng qo‘llaniladi. Sharbatlarni tiniqlashtirish 
va 
barqarorlashtirish 
uchun 
asosan 
pektolitik 
va 
proteolitik 
fermentlardan foydalaniladi. 
Glyukozooksidaza va katalaza. Mahsulotni sifatini oshirish 
maqsadida va uni tarkibidagi kislorodni olib tashlash maqsadida 
qo‘llaniladi. 
8.3. Immobillangan fermentlar 
 
Uzoq vaqt oziq-ovqat sanoatida suvda eriydigan erkin ferment 
preparatlari qo‘llanilib kelingan. Bu fermentlar faqat bir marotaba 
ishlatilar edi. Hozirgi vaqtga kelib fermentlarni immobillab qayta-qayta, 
bir necha marta ishlatish usullari yaratilgan. 
Immobillangan fermentlar deganda ularni inert qattiq moddalarga 
biriktirib muhitdagi erkin harakatini cheklab qo‘yish tushuniladi.
Immobillashni fizikaviy va kimyoviy usullarni mavjud. 
Fizikaviy usulda ferment qattiq sirt yuzasiga, yoki polimer gel 
ichiga kovalent bog‘siz biriktirib qo‘yiladi. Misol qilib, metall oksidlari 
yuzasida fermentlarni adsorbsiyalashni keltirish mumkin. Yarim 
o‘tkazuvchi polimer ichiga kiritish, yarim o‘tkazuvchi polimer bilan 
ferment molekulasini ajratish va boshqa. 
Kimyoviy usulda ferment bilan qattiq faza orasida kovalent bog‘ 
hosil qilinadi. 
Masalan, poliamidga granulalariga fermentni glutar dialdegidi 
bilan kovalent bog‘ orqali immobillash mumkin.
Mavzu bo‘yicha tayanch iboralar 
Ferment, spesifiklik, apoferment, koferment, ingibitor, gidrolitik 
fermentlar, proteolitik fermentlar, sut kazeini, amilolitik fermentlar, 
proteolitik fermentlar, invertaza, lipaza, glyukozooksidaza, katalaza, 
immobillangan fermentlar.